630'DA NE OLDU? II
O gün Mescidil Harâm alanindaki halk aslinda "hüccac"di yani geleneksel Mekke panayirinin pazarcilari ve alicilari. HAC, bir: ticarî anlamda bu idi (1); iki: dinî anlamda hac ibadeti.
Ticarî ve dinî haclar birlikte yapilirdi. Hem inananlarin hem müsriklerin isine geliyordu bu. Cünkü inananlar panayira gelmisken üzerlerine farz olan (2) hac ibadetini de yerine getiriyor; müsrikler ise ibadete gelenler ayni zamanda alis veris yaptiklari icin daha cok kazaniyorlardi.
Ne kadar cok gelen, o kadar cok kazanc. Onun icin müsrikler daha cok insan gelsin diye Mescidil Harâm'in bakimini yapar; hacilara bedava su dagitirlardi (3).
Mekke'ye giren inanirlar o gün ellerini silahlarina atmaktan cekindiler cünkü halkin icinde Medine'ye göcmeyip Mekke'de kalan inanirlar vardi. Bir müsrige hedef alip ok atsaniz yanlislikla bir inaniri vurabilirdiniz (4).
Inananlar Mescidil Harâm'a ulastilar. Küfürde ileri gidenler, yüzleri korkudan gerilmis ama yine de dik durmaya calisarak, inananlara selam verip "Evinize hos geldiniz!" dediler. "Size bir önerimiz var."
Nedir?
"Mekke'ye girdiniz; tamam. Ama biz de burdayiz. Ateskes anlasmasi yapalim."
Peki. Dört dolunay özgürsünüz (5).
"Yani dört haram ay?"
Evet (6). Cünkü haram aylarda (7) kurulan panayirlar inananlarin da ekmek teknesi.
"Tamam."
Ama bir sartla: Bu 4 ay esnasinda baska bir asiret inananlara saldirirsa onlara yardim etmeyeceksiniz (8).
"Kabul."
Yemin ediyor musunuz?
"Ediyoruz."
Biz de yemin ediyoruz.
Küfrün elebasilari ve onlari koruyan silahli adamlar oradan cekildiler. Inananlar "Allah'in evi"ne vardilar; ellerini ona sürüp özlem giderdiler. Anlasma yapildigi halka duyuruldu. Halkin yüzü güldü. Panayir devam etti.
____________________________
1.HICEC
panayir anlamindaki HAC kelimesinin bir cogulu. Kasa 27'ye bakiniz. Orada Suayb nebi genc Musa'ya is öneriyor:
Sekiz panayir (semaniye hicec -ثماني حجج) bana calismana karsilik sana su iki kizimdan birini nikahlamak isterim.
Genc Musa, yasli Suayb'in koyunlarini güdecek; onlari kirpip yün alacak, sagip peynir ve yag yapacak ve bu ürünleri Medyen panayirina götürüp satacak. Panayir yilda 2 kez kuruluyorsa Musa dört yil hizmet edecek; 4 kez kuruluyorsa iki yil.
2.Âl-i Imrân 97, Hac 27, 28, 29.
3.Tevbe 19.
4.Fetih 24-25.
5.Tevbe 2.
6.Tevbe 5.
7.Prof Abdülaziz Bayindir videoya alinan bir konusmasinda (
http://www.youtube.com/watch?v=KXxvFofVPgQ) haram aylara ve Mekke'nin geleneksel panayirlarina deginerek sunlari söylüyor:
Haram aylar… Zilkâde, Zilhicce, Muharrem. Bunlar hac ayi. Bu üc ayda büyük panayirlar kurulur.
Bu aciklamada dogruyla yanlis ici ice:
Dogru: Haram aylarda panayirlar kurulur.
Yanlis: 3 ay.
Dogrusu, hac aylari 3'tür ama panayirlar dört haram ayin dördünde de kurulur. Sayin profesörü yaniltan, kamerî yilin icindeki haram aylarin onun andigi üc tanesi arka arkaya geldigi halde Recep'in alip basini giderek ayri bir vakitte yer almasi. Bunu Tevbe 2 ve 5 cürütüyor; arti, av yasagi da cürütür (Mâide 2, 95). Av yasagi arka arkaya gelen 4 aydir.
Sayin profesör bir de sunu söylüyor:
Dünyanin her yerinden insanlar ürettikleri mallari getirip satarlar. Dolayisiyla yilin bütün mevsimlerini dolasmasi lazim ki her zaman suranin üreticileri getirmesin, öbür taraf da getirsin.
Kur'ân bunu da cürütüyor. Örnegin Kureys sûresi:
Kureys'i kis ve ilk bahar yolculuklarina bu evin Rabbi alistirdi. Kureys'in tapmasi gereken o Rabdir. Ac idiler, doyurdu onlari; korkuyorlardi, güvene kavusturdu.
Acik ve net. Kureys tacirleri kisin ve ilk baharda kervanlarla dis ülkelere gidip mal aliyorlar ve onlari Mekke panayirina getirip kârina satarak ekmek paralarini kazaniyorlar. Onlar kisin ve ilk baharda Mekke'de yoklar. O mevsimlerde nasil panayir kurabilirler?
8. Tevbe 4.