Üst düzey bilgi basamakları,
Analiz,sentez,değerlendirme dir.
Örneğin bir kuşun kanatlarını,aerobik yapısını incelemek,analiz etmektir.
Kuşu örnek alarak bir uçak tasarlamak sentez yapmakdır diyebiliriz.
Kitabın,kainatın,toplumun,nefsinin ayetlerini analiz eder(furkan)
Sonra bu ayetleri sentezleyerek mesajı,yaratılış amacımızı çözersek bu kurandır diyebiliriz.
Rahman suresi der ki,
Kuranı öğretti,insanı yarattı,ona beyanı öğretti.
Dikkat ederseniz,
İnsanı yarattı demeden Önce kuran öğretti der.
Allah Âdem´e bütün isimleri, öğretti. Sonra onları önce meleklere arzedip: Eğer siz sözünüzde sadık iseniz, şunların isimlerini bana bildirin, dedi.
(Sure No:2 Ayet No :31)
Bakara 32.Ayet: Melekler: Yâ Rab! Seni noksan sıfatlardan tenzih ederiz, senin bize öğrettiklerinden başka bizim bilgimiz yoktur. Şüphesiz alîm ve hakîm olan ancak sensin, dediler.
Bakara 33.Ayet: (Bunun üzerine
Ey Âdem! isimlerini meleklere anlat, dedi. Âdem onların isimlerini onlara anlatınca: Ben size, muhakkak semâvat ve arzda görülmeyenleri (oralardaki sırları) bilirim. Bundan da öte, gizli ve açık yapmakta olduklarınızı da bilirim, dememiş miydim? dedi.
Şimdi,melekler x i biliyorlar ademe y öğretilip meleklere y mi soruluyor
Ademin farkı sadece fazla şey bilmesi mi
Yoksa,
Melekler x,y,z bilgilerini,yani ne öğretilirse biliyor.yani googleye ne yüklersen onu bilir.
Adem(as)e ise xyz öğretiliyor ve adem bu bilgileri analiz ederek yeni bir bilgi üretiyor.
Örneğin,sadece sana öğretilen şekilde çiftçilik yaparsın.hasat zamanı toplarsın.bu böyle devam eder.
Ki düşünüp inceleyen birisi fotosentezi,hücreyi,toprağı analiz eder ve daha verimli olacak şekilde üretim sağlanır,dahası bunları görüp yaratma sanatını görüp,bütün gücün allaha ait olduğunu kavrayıp ona övgü sunar
Rasul o gün şikayet eder
Kavmim kuranı mehcur bıraktı diye.
Acaba analitik düşünmeyi mi terk edişten bahseder.
Furkan kelimesi fark kuranda çokca geçer.
Kuran(birleştirme) kelimesi için delilim ise,
Kuranda,"fecrin kuranı"17/78 ifadesi geçer.yani fecrin toplanması diyebiliriz.kadınlarda 30 günlük döneme "kur'a dönemi" diyor2/228.yani değişik evrelerin oluşturduğu dönem diyebiliriz.
Yani,
Furkan,zararlı otların arasından faydalı bitkileri ayırıp toplama
Kuran,bu bitkilerden yemek yapma
Beyan,bu yemeği servis etme diyebiliriz sanırım.
Adem(as)in farkı gibi,analitik düşünmeyi bırakmamak ne kadar önemliyse,
Bu meziyetle de övünüp,kibre kapılmak tehlikelidir
Övgü yalnızca bu yeteneği bize yükleyen,hiç bir şeye muhtaç olmayan allahındır.