İSLÂM DİNİNDE DEVLET, DEVLETİN GEREKLİLİĞİ VE DEVLETİN OLUŞUMU
Şüphesiz ki insan sosyal bir varlıktır. Bu özellik onun çok sayıdaki ihtiyaçlarını tek başına karşılayamayacak şekilde yaratılmasından kaynaklanmaktadır. Bu nedenle, istese de toplu hâlde yaşamaktan vazgeçemez. Yüce Allah insanı, değişik ihtiyaçlarını toplum içinde farklı meslekler icra ederek ve aralarında iş bölümü yaparak gidermelerini sağlayacak beceri ve yeteneklerle donatmıştır. Her insan kendi beceri ve yeteneği doğrultusunda sosyal hayata katılmakta ve diğer insanlarla her alanda ve her düzeyde çeşitli ilişkiler kurmaktadır. Sonuçta insanların maddî ve manevî ihtiyaçları birbirleriyle kurdukları bu ilişkiler sayesinde giderilmiş olmaktadır. Ancak toplum içindeki bu alma-verme ilişkisi âdil bir düzen içinde gerçekleşmelidir ki, insanlar barış içinde yaşayabilsinler, hayırlarda yarışabilsinler.
Bu düzenin sağlanabilmesi ve insanlar arasında çıkabilecek anlaşmazlıkların giderilebilmesi için herkesin tartışmasız olarak kabul edeceği, itaat edeceği bir otoriteye ihtiyaç vardır. Sosyal bünye de aynı insan bünyesine benzemektedir. İnsan vücudundaki tüm organların ve sistemlerin sağlıklı işleyebilmesinin bir beyine ihtiyaç duyması gibi toplumlardaki görev bölümlerinin sağlıklı işleyebilmesi, merkezi bir otoriteye; yöneticiye ihtiyaç duyar. Bu otorite bugün ki anlamıyla “Devlet”tir.
__________________
Halil Ay
|