Takvim sistemi

[FuRKaN03]

Selam dostlar,

"The Monotheist Group"un "The Natural Republic" adli kitapta 13. bölümde Kuran'daki takvim sistemi üzerinde durulmus.

Ingilizcesini okumak isteyenler: http://free-minds.org/sites/default/files/TNR.pdf
Türkce'ye tercümesini bizzat kendim yapip, burada paylasacagim. Yurt disinda yasadigimdan dolayi Türkce lügatim cok genis degil, sürc-i lisan edersek affola.

----------------------------------------------------
TAKViM SiSTEMi

(...)

Asagida en yaygin olan takvim sistemlerinden bazilarini kisa anlatacagiz. Allah'in asirlardir gecerli olan gök sistemini anlamakta yardimci olacaklardir.

-Misir takvimi-
Ilk misirlilarin (M.Ö. 4000 civari) sirius yildizinin günes'in dogusuyla olan iliskisinden dolayi 365 günlü günes takvimi kullandiklari biliniyor. Misirlilar'in takviminde bir yilda 30 günden olusan 12 ay vardi. Son 5 gün "bayram/kutlama günleri" (20:59) olarak adlandirilmis ve hic bir ayin parcasi degillerdi.
Bir dönem 36 yildizi takip ederek yil belirleme sistemleri vardi. Sonra 2000 yil boyunca ayni anda kullandiklari üc farkli takvimleri vardi: Ciftcilik, Tarim icin yildiz takvimi, sivil yasam icin 365 günden olusan (12 ay x 30 + ilave 5 gün) günes takvimi ve bayramlar/kutlamalar icin bir nevi ay takvimi. Daha sonra yasayan misirlilar karisik/komplike burc/zodyak sisteminden olusan takvim kullaniyorlardi.

-Yunan takvimi-
Antik yunanlilarin kullanmis olduklari takvim ay baz alinarak gelistirilmis ve metonik takvim olarak biliniyordu. Bu takvimi icat eden kisi Atina'li Meton du (M.Ö. 440). Meton'un izlenimleri 235 ay ayinin (lunar months, hicri takvimdeki ay anlayisi, 29-30 gün) tam olarak 19 günes yilina denk geldigini gösteriyordu. Bu 19 yillik döngü, metonik döngü olarak biliniyor. Ama bu döngünün yerine gelmesi icin 12 aydan olusan yillara, bir ay ayi (lunar month) ilaveten ekleniyordu. 3,5,8,11,13,16 ve 19 yillarda ekleniyordu bu ilave ay.
Böylece yunan takviminin hem günes ve hem ay ile hesaplaniyor.

-Roma takvimi-
Romalilar önce ilkbahar ekinoksunda baslayan 304 günlü 10 aydan (Martius, Aprilis, Maius, Junius, Quntilis, Sextilis, September, October, November ve December) olusan ay takvimi kullaniyorlardi. Bu 304 günden sonra adi olmayan kis dönemi baslardi. Roma imparatoru Numa Pompilius (M.Ö. 715-673) December (Aralik) ve March (Mart) aylarinin arasina February (Subat) ve January (Ocak) aylarini ilave etti. Böylelikle yil 354-355 güne uzamisti.
M.Ö. 46 yilinda, imparator Sezar döneminde misirlilarin sistemi baz alinarak 365 günden olusan bir takvim kullanmaya basladilar (artik yillarda 366 gün). Ayrica 365 güne denk gelmesi amaciyla kimi aylar uzatildi, kimi aylar kisaltildi. (Örnek: 31 günden olusan aylar)

-Gregoryen takvim (Miladi takvim)-
Günümüzün modern dünyasinda kullanilan en yaygin takvim miladi takvimdir ve eski roma takviminin düzeltilmis versiyonudur. Julian Scaliger birinci günü (1 Ocak) üc döngünün denk geldigi gün olarak tanimlamistir. Ilk döngü jülyen takviminin 28 yilda bir tekrarlamasi. Ikinci döngü 19 yilda bir ay evrelerinin günes takvimine denk gelmesi. Ücüncü döngü ise romali imparator Konstantin'in 15 yillik vergi döngüsü.
1582 yilinda Papa Gregory tarafindan roma takvimi ilkbahar ekinoksuna uygun olmasi icin 10 gün kisaltilmis. (Artik yil uygulamalarinda hatalar yapilmis ve takvim mevsimlerle eszamanli olmamaya baslamis)

-Yahudi takvimi-
Ibrani takvim ay ve günes bilesenlerini birlikte kullanan, yani "luni-solar" takvimdir. Ibrani takvim "Nisan" ayi ile baslar (Exodus 12:2) ve ay ve günes evrelerine göre mart ve nisan aylarina denk gelir.
Ibrani aylar sunlardir: Tishri, Heshvan, Kislev, Tevet, Shevat, Adar, Nisan, Iyar, Sivan, Tammuz, Av, Elul. 7 yilda bir, ay evreleri takip edildigi icin 11 günlük kaymayi engellemek amaciyla Adar II adinda bir ilave ay ekleniyor takvime. Bu uygulama günes yilindan, mevsimlerden dolayi yapiliyor.

-Su an kullanimda olan islami takvim-
Su an kullanimda olan islami takvim 12 ay ayindan (lunar months) olusur ve Muhammed peygamberin hicretini "sifir yili" olarak kabul eder.

"Gökleri ve yeri yarattığı gün ALLAH'ın kitabında ayların sayısı, ALLAH'a göre on ikidir. Bunlardan dördü ise kutsaldır. İşte kusursuz din budur; o aylarda (savaşarak) kendinize zulmetmeyiniz. Ama putperestler sizinle toptan savaşırlarsa siz de onlarla toptan savaşın. Bilesiniz ki ALLAH erdemli davrananların yanındadır." (Tevbe 36)

Ay aylari (lunar months) arapca'da söyle adlandirilmistir:

1. Muharram,
2. Safar,
3. Rabea I,
4. Rabea II,
5. Jamadi I,
6. Jamadi II,
7. Rajab,
8. Shaban,
9. Ramadhan,
10. Shawal,
11. Dhul Qida,
12. Dhul Hija.

Böyle bir takvimin günes yilindan 11 gün daha kisa oldugunu fark ediyoruz. O yüzden bu takvimin mevsimlerle eszamanli olmayan bir takvim oldugu anlasiliyor ve böylece gelecegi planlama (tarim, ciftcilik acisindan) büyük bir sorun haline geliyor.
Bu takvimi kullanan her ülke ayriyeten yasam ve is icin 365 günden olusan takvim kullandigi da biliniyor.

-Yil'in tanimi-
Takvim sistemi gelistirmeden önce cözmemiz gereken ilk sorun, 365 günden olusan günes yili mi, 12 ay ayindan (354 gün) olusan ay sistemini mi, yoksa her ikisi barindiran bir sistem mi baz alinacagidir.

"Geceyi ve gündüzü iki ayet (delil) kıldık. Rabbinizin nimetlerini arayasınız ve yılların hesabını bilesiniz diye gecenin ayetini sildik, gündüzün ayetini aydınlık kıldık. Biz her şeyi ayrıntısıyla açıklarız." (Isra 12)

"O, güneşi bir ışık kaynağı, ayı da bir ışık yaptı. Yılların sayısını ve hesabı bilmeniz için ona evreler düzenleyip belirledi. ALLAH bunları ancak bir gerçek için yaratmıştır. Bilen bir topluma ayetleri böyle açıklar." (Yunus 5)

Yukaridaki ayetlere göre, ana husus yil gün ve gecenin degisimiyle ölcülmelidir (bu dünyanin günes etrafinda döndügü icin olur). Belirtilen ikinci husus ise ayin evreleri, yani Allah'in kelaminda bahsedilen takvim sistemi "ay-günes" (luni-solar) takvimidir.

Yil = asagi yukari 365 gün (dünyanin günesin etrafinda tam dönmesi 365.24 gün sürer)

365 günden olusan günes yilina bir referansi Yusuf peygamberin hikayesinde konu dogrudan hasat ile ilgili oldugu icin Misir'in 7 yillik kuraklikla karsilacagini (12:47) görüyoruz. Ve esi benzeri olmayan bir fenomendir ki, arapca gün kelimesi "yawm" Kuran'da 365 kez yazar.

-Ay'in tanimi-
"Ay" yil (365 gün olarak belirledigimiz) icerisinde bulunan bölümleri tanimlamak icin ölcü birimidir. Kuran'a göre bu birimden bir yil icerisinde 12 tane vardir:

"Gökleri ve yeri yarattığı gün ALLAH'ın kitabında ayların sayısı, ALLAH'a göre on ikidir. Bunlardan dördü ise kutsaldır. İşte kusursuz din budur; o aylarda (savaşarak) kendinize zulmetmeyiniz. Ama putperestler sizinle toptan savaşırlarsa siz de onlarla toptan savaşın. Bilesiniz ki ALLAH erdemli davrananların yanındadır." (Tevbe 36)

Bundan dolayi, her ayin ortalama uzunlugu 365/12=30.4 gündür (asagi yukari 30).
30 sayisi bizi ay'i hatirlatiyor ve günesin yani sira ay ile de yillari saymak zorundayiz.

"O, güneşi bir ışık kaynağı, ayı da bir ışık yaptı. Yılların sayısını ve hesabı bilmeniz için ona evreler düzenleyip belirledi. ALLAH bunları ancak bir gerçek için yaratmıştır. Bilen bir topluma ayetleri böyle açıklar." (Yunus 5)

Ay'in bir evresini tamamlamak icin ortalama zaman 29.53 gündür (asagi yukari 30 gün), ki bu Kuran'da bahsedilen "30 günden olusan ay" tanimlamasina uygundur.

Ay = asagi yukari 30 gün (29.53 gün - ay'in bir evresini tamamlamasi)

Ayrica 30 gün - 1 ay korelasyonunu 58:4'te bir kisinin iki ay oruc tutmasini ve ya altmis yoksulu doyurmasi gerektigini de görebiliriz. Bundan dolayi bir ay 30 günden olusur.

-Yil ne zaman baslar?-
Modern takvimlerde ilk gün olarak kullanilan günler (Gregoryen takvime göre 1 Ocak, hicri takvimine göre 1 Muharrem) bazi tarihi olaylar baz alinarak tercih edilmistir (Gregoryen takviminde Isa'nin ölümü, hicri takvime göre ise hicret).
Kuran'a göre her yil tekrarlayan en önemli ve anlamli gece Kadir gecesidir. Bu gecede melekler ve ruh Allah'in emriyle yer yüzüne inerler:

Bakiniz: (Kadir 1-5)

Bu hadise Allah'in emirlerinin indirildigi kutsal bir gecedir ve bir yilin baslangici olarak kullanilmasi anlamli ve uygundur.

........
DEVAMI GELECEK
........
-----------------------------------------------

Selamlar...