15 temmuz darbesi

[Hasan Akçay]

27 MAYIS 1960 "iHTiLAL"i

Demokrat Parti iktidarinda
enflasyon canavariyla birlikte yerden mantar biter gibi istifçiler türedi.
Migirdiç Sellefyan onlardan biriydi. Adnan Menderes’in millet vekili.

Sellefyan sonra anilarinda anlatti:

Yurt içinde demir üretimi durunca disardan bir tir dolusu teneke (sac) almis. Fiatlar firlamis. Sellefyan ellerini oguşturuyor. Birileri "Bekle!" demis. Fiatlar firlamayi sürdürür, o birileri hâlâ "Bekle!" der. Sonunda Sellefyan "Bana bu yeter!" demis. Satmis. Ve birden zengin olarak bulmus kendini.

Ondan sonra Rabbim, "Yürü ya kulum!" demis
ve Sellefyan, Teneke Krali olmus.
Gari kimse tutamamis onu. Ta 27 Mayis’ta ordu iktidara el koyana kadar.
Ihtilalden sonra Sellefyan, PIR yurt disina.


*

Enflasyon bol para demekti. O sayede benim köyümde de herkesin cebi para gördü. Ama bi süre sonra köylü yakinmaya basladi: "Ben cebimde ne gada çok para olduuna bakman, arkedes. O parayna ne aliyon ona bakarin."

Pek çok kimse oy verecegi partiyi degiştirdi
yani halk, demokratik yetkisini bi güzel kullaniyordu,
görevini yapamayan iktidari cezalandiriyordu.

1957 seçimlerinde
iktidarin oylari 10 puan düstü (57'den 47'ye),
muhalefetin oylari 6 puan artti (35'ten 41'e).

------DP---CHP
1954: 57---35
1957: 47---41

Ama Demokrat Parti iktidarda kaldi çünkü bunu saglayan bir seçim sistemi vardi.

Yine de gidis onu gösteriyordu ki bir sonraki seçimde
DP iktidardan halkin oylariyla düsecek,
CHP iktidara yine halkin oylariyla gelecekti. Demokrasi isleyecekti.

Doç Dr Halil Berktay
Nese Düzel'e verdigi söyleside
bunu anlatiyor:

Seçimler yapilsaydi CHP iktidara gelirdi. Bütün belirtiler bunu gösteriyordu. Muhalefetin ÇIG gibi büyüdügünü, DP'nin muhalefette kalacagini gösteriyordu. DP'nin kesinlikle seçimleri yaptirmayacagini ve iktidari terk etmeyecegini söylemek, "27 Mayis'tan baska çikar yol yoktu," demek asla mümkün degildir. 1960 kosullarinda iktidara ilelebet yapisma olasiligi yoktu. Aslinda Demokrat Parti'de de böyle bir kapasite yoktu.

DP öyle çok hegemonik, monolitik bir yapiya sahip, muazzam kadrolari olan bir fasist ya da komünist parti falan degildi. Liderliginin diktatoryal egilimleri vardi ama DP mutlaka parçalanirdi. Zaten parçalanmalar da olmustu.

DP keske demokratik yoldan tasfiye edilebilseydi... Zira 27 Mayis kendisiyle SINIRLI kalmadi, diger darbeleri kolaylastirdi.

Sözün özü, demokrasiyi halkimiza çok gördüler.
27 Mayis 1960'da bazi tankli pasalar iktidara el koydular
halkin temsilcilerini tutukladilar; yargiladilar; astilar.

Sonra noldu?