Kur’an’daki Ayetleri Anlama Metodu
Kur’an, peygamberimizin peygamber oluşuyla peygamberlik tarihinin bitişi arasındaki bir kültürü yansıtır Kur’an’dan önceki ve sonraki Arap toplumu Kur’an’ın dilini yansıtmaz. Bu sebeple sözlüklerde geçen anlamlar Kur’an’ın kastettiği manayı vermez bir örnek verecek olursak.
Ümmi sözlükte.okuma yazma bilmeyen anlamında kullanıldığı halde Kur’an’da hiçbir kitaba tabii olmayan Mekke müşrikleri adına kullanılmıştır.
62/2 O ümmiler içinde kendilerinden olan ve onlara ayetlerini okuyan onları arındırıp temizleyen ve onlara kitap ve hikmeti öğreten bir elçi gönderendir. Oysa onlar bundan önce gerçekten açıkça bir sapıklık içindeydi.
29/48 Bundan önce sen hiç kitap okuyan değildin ve onu sağ elinle de yazmıyordun. Böyle olsaydı batılda olanlar kuşkuya kapılırlardı.
7/157 Onlar ki yanlarındaki Tevrat’ta ve İncil’de geleceği yazılı bulacakları ümmi haber getirici olan elçiye uyarlar o onlara ma’rufu emrediyor. Münkeri yasaklıyor. Temiz şeyleri helal, murdar şeyleri haram kılıyor. Ve onların ağır yükleri üzerindeki zincirleri indiriyor, ona inananlar, destek olup savunanlar, yardım edenler ve onunla birlikte indirilen nuru izleyenler işte kurtuluşa erenler bunlardır.
Demek ki ayette de geçtiği gibi ümmi kelimesi okuma yazma bilmeyen anlamında değil, hiçbir kitaba bağlı olmayan anlamındadır.
Zaten ilerde de bunları detayı ile anlatacağımız gibi bir ticaret yapan bir kişinin okuma yazma bilememesi eşyanın yapısına uygun değildir.
Kur’an daki ayetler genelde 2’ye ayrılmıştır. 1)Müteşabih ayetler 2)Muhkem ayetler:
3/7 "Sana kitabı indiren odur. Ondan kitabın anası(Temeli) olan bir kısım ayetler Muhkemdir. Diğerleri ise Müteşabihdir. Kalplerinde bir kayma olanlar fitne çıkarmak ve olmadık yorumlarını yapmak için ondan Müteşabi h olanına uyarlar. Oysa onun tevilini Allah’tan başkası bilmez. İlimde derinleşenler ise biz ona inandık, tümü rabbimizin katındadır derler. Temiz akıl sahiplerinden başkası öğüt alıp düşünmez.”
Muhkem olan ayetlerin anlamı açıktır. Yoruma ve tevile ihtiyaç yoktur. Ama Müteşabih olan ayetler inceleme ve tahlil neticesinde ancak kastettiği mana algılanabilir. Muhkem ve Müteşabih ayetler hem Kur’an ın içinde vardır hem de eşyanın yapısında vardır.
Kur’an’ın anlaşılması ile ilgili metotları maddeler halinde sıralamaya çalışalım;
1- Kur’an daki geçen kelimeleri Kur’an’ın bütünlüğünde arayarak onun ne anlama geldiğini öğrenmek gerekir .
2- Kur’an Allah’ın bir kitabıdır ayetleri anlamaya çalışırken hiçbir ayetin hiçbir ayetle çelişmemesine dikkat etmek lazımdır .
3-Ayetler hangi konu ile ilgili bir meseleden bahsediyorsa o ilim dalının verilerine ters düşmemesi gerekmektedir
4- Kur’an’ı kerim genelde kelimeleri hep çift kullanmıştır burada ayetten bir örnek vermek istiyorum.
109”de ki rabbimin sözlerini (yazmak) için mürekkep olsa yardım için bir benzerini (bir o kadarını) dahi getirsek rabbimin sözleri tükenmeden önce elbette deniz tükeniverirdi ,” buradaki bahsedilen deniz nehirlerin biriktirdiği büyük su kütlesidir. Şimdi mecazi anlamda Kur’an’ın kullandığı denizi Kur’an’dan örneklendirmeye çalışalım.
18/60- “Hani Musa genç yardımcısına demişti iki denizin birleştiği yere ulaşıncaya kadar gideceğim yada uzun zamanlar geçireceğim “
buradaki bahsedilen deniz de yine mecazi anlamda kullanıla hayat denizdir4
5- Kur’an diğer dillerde olduğu gibi kıssaları anlat6ırken sanatsal bir üslupla anlatmıştır yani geçmişi geleceği ve anı aynı anda kullanma sanatı yapmış tır.
6- Kur’ an olayları anlatırken bir roman biçiminde değil de bir meseleyi Kur’an’ın her tarafına serpiştir.
7- Kur’an daki geçen her kelime bir manayı ifade eder.Hiçbir kelimenin yerini tutmaz.
8- Kur’an iki gayib haberinden bahseder.Birisi insan kültürünün geliştikçe ilerledikçe çözebilecek oldukları gayib haberi,ikincisi de insan kültürünün ne kadar araştırsa da incelese de çözemeyecek oldukları gayib haberidir.Bu ahret alemiyle ilgili yani kıyamet koptuktan sonraki ilgili bilgileri içerir.Zaten buna inananlara da mümin denir.
9- Kur’an’da Allah hitap ederken kendisi ile diyalog kurmak isteyenlere ancak hitap eder.Kur’an-ı Kerim’de ‘’Ey insanlar ,ey iman edenler, “ya resulüm” diye hitap ederken kafir olanlara peygamber aracılığıyla konuşuyor. Mesela diyelim ki “deki ey kafirler” ifadesini kullanıyor.
İşte Kur’an da ki ayetleri düzgün bir şekilde anlayabilmek için bu saydıklarımızdan genel olarak haberdar olmak gerekir.
(alıntıdır.)
|