FETİH 3 "Cihat Bir Özgürlük Mücadelesidir"
Cihat ve Fetih: Kur’an Bağlamında Zulme Karşı Mücadele mi, Yayılmacı Bir Savaş mı?
Giriş: Cihat, Fetih ve Tartışmalı Anlamlar
Cihat ve fetih, İslam tarihinde hem en çok yanlış anlaşılan hem de en çok istismar edilen iki kavram olmuştur. Modern dünya, bu iki terimi genellikle askerî şiddetle, yayılmacılıkla ve zorla din dayatmasıyla özdeşleştirir. Oysa Kur’an’a yakından bakıldığında, bu kavramların esas anlamlarının tamamen farklı, hatta çoğu zaman bu algıların tam zıttı olduğu görülür.
Bu yazıda, Kur’an’da cihat kavramının temel boyutları ve askerî eylemlerle ilişkisi, özellikle zulme karşı özgürleştirici müdahale bağlamında ele alınacak, meşruiyet sınırları Kur’an çerçevesinde tartışılacaktır.
1. Cihat Nedir? Kur’an’da Cihadın Temel Anlamları
Cihat kelimesi Arapça “ce-h-d” (ج-ه-د) kökünden gelir. Sözlükte:
➡️ “Çaba göstermek”, “gayret etmek”, “tüm imkânlarla mücadele etmek” anlamındadır.
Kur’an’da "cihat" yalnızca silahlı mücadele anlamında değil; öncelikle imanı, hakkı, adaleti savunmak için yapılan çok yönlü bir direniş ve gayret anlamındadır.
🔹 Kur’an’da Cihat Türleri:
Nefisle Cihat: Kişinin kendi tutkularına, kibir ve zulüm eğilimlerine karşı direnişi.
(Bkz: Ankebut 29:69 – “Bizim uğrumuzda cihat edenlere yollarımızı açarız.”)
Söz ve Hakikatle Cihat: Kur’an’a göre en büyük cihat, hakikatle mücadeledir:
“Kâfirlere boyun eğme, onlara karşı bu Kur’an’la büyük bir cihat yap.” (Furkan 25:52)
Zulme Karşı Silahlı Müdafaa (Savaş Cihadı):
Zulme uğrayanların savunulması, baskıcı rejimlere karşı ezilenlerin korunması için meşru savaştır.
“Kendilerine savaş açılanlara izin verildi, çünkü onlar zulme uğradılar...” (Hac 22:39)
2. Cihat, Fetih ve Meşru Müdahale
Cihatın savaş boyutu, Kur’an’da yalnızca şu koşullar altında meşru görülür:
✅ a. Zulme Uğramış Halkın Özgürleştirilmesi
“Size ne oluyor ki, Allah yolunda ve ‘Ey Rabbimiz! Bizi zalim bir toplumun elinden çıkar...’ diyen zayıf erkekler, kadınlar ve çocuklar için savaşmıyorsunuz?”
(4/Nisâ: 75)
Bu ayet, açıkça savaşın meşru gerekçesi olarak, mazlum halkların özgürleştirilmesini sunar.
Yani cihat, fetihçi bir yayılmacılık değil, özgürleştirici bir müdahaledir.
✅ b. Dine Zorlama Yoktur
Kur’an, hiçbir şekilde inancı zorlamayı meşru görmez:
“Dinde zorlama yoktur. Doğruluk, sapıklıktan ayrılmıştır.” (Bakara 2:256)
“Sen onları zorlayacak değilsin.” (Gâşiye 88:22)
Dolayısıyla, askerî bir müdahale yapıldığında bile, amaç insanların kalbini özgürleştirmek olmalıdır, inançlarını zorla değiştirmek değil.
✅ c. Barış Teklifi Varsa, Kabul Etmek Esastır
“Eğer onlar barışa eğilim gösterirlerse sen de ona eğil...” (Enfâl 8:61)
Bu ayet, savaşın bir tercih değil, son çare olduğunu bildirir. Kur’an’da savaş asla yayılmak için değil, zulmü durdurmak ve barışı sağlamak için yapılır.
3. Cihat = Özgürlük Mücadelesi midir?
Kur’an’a göre cihat, halkı zalim bir yönetimin elinden kurtarmak için yapılan örgütlü bir mücadele olabilir. Ancak bu mücadele:
Yeni bir zorbalığa dönüşmemeli,
İnsanları dinî, siyasi veya ekonomik olarak boyunduruğa almamalı,
Hakikat, adalet ve merhamet esasına dayanmalıdır.
Kur’an’da Hz. Musa’nın Firavun’a karşı yürüttüğü mücadele, bu anlamda en açık özgürlük hareketidir. Firavun bir melik, Musa ise Allah’ın emriyle gelen bir özgürleştiricidir:
“Biz onu, mucizelerimizle Firavun’a ve ileri gelenlerine gönderdik; ama onlar zulme saptılar.” (Zuhruf 43:46)
4. Fetih, Cihadın Sonucu mudur?
Evet, fetih, Kur’an’da başarıya ulaşmış bir cihadın sonucu olabilir. Ama bu fetih:
Bir ülkenin değil, kalplerin açılmasıdır (Fetih 48:1),
Zorla değil, barışla kazanılan bir zaferdir (Nasr 110:2),
Yeni bir egemenliğin değil, tevhidin ve adaletin hâkimiyetidir.
5. Günümüzde Zulme Karşı Müdahale “Cihat” Sayılabilir mi?
Kur’an ilke verir, mekanizma önermez. Dolayısıyla bir halk zulüm altındaysa ve uluslararası sistem onu koruyamıyorsa, başka halkların veya güçlerin onu kurtarması, Kur’an’ın cihat tanımına uygundur — eğer:
Amaç işgal değil, adaletse;
Zorla ideoloji dayatılmıyorsa;
Müdahale mazlum halkın rızasına dayanıyorsa.
Fakat bunun adı cihat olduğunda, sorumluluğu da büyür:
“Cihat”, sadece haklı sebeple değil, “hakkaniyetli yöntemle” de yapılmalıdır.
Sonuç: Cihat, Savaş Değil, Zulme Direniştir
Kur’an’da cihat, salt savaş değil; zulme, putperest egemenliğe, adaletsizliğe karşı verilen çok boyutlu bir mücadeledir.
Fetih ise, bu mücadelenin zaferle taçlanmasıdır.
Fakat cihadın “cihat” olması için niyet, yöntem ve sonuç tevhid, adalet ve rahmet eksenli olmalıdır.
https://dersvekuran.blogspot.com/202...delesidir.html