Allah’ın İnsanı Denemeye İhtiyacı Var mı?
1. Giriş
Kur’an’da sıkça tekrarlanan ifadelerden biri, Allah’ın insanı “imtihan etmesi” ya da **“denemesi”**dir. Nitekim Mülk 67/2’de şöyle buyrulur:
“O, hanginizin amel bakımından daha güzel olduğunu denemek için ölümü ve hayatı yaratandır.”
Bu tür ayetler yüzeysel olarak değerlendirildiğinde, Allah’ın bilgi edinmek için insanı sınadığı zannı doğabilir. Ancak Allah’ın mutlak ilim sahibi olduğu dikkate alındığında şu soru gündeme gelir: Allah’ın, kullarını denemeye ihtiyacı var mıdır?
2. Allah’ın İlim ve Kudreti
Kur’an’a göre Allah’ın ilmi sınırsızdır:
“Gaybın anahtarları O’nun yanındadır; onları O’ndan başkası bilmez.” (En‘âm 6/59)
“Onların önlerindekini de arkalarındakini de bilir.” (Bakara 2/255)
Dolayısıyla Allah’ın, kullarının gelecekte ne yapacağını bilmediğini düşünmek mümkün değildir. Bu sebeple “imtihan”ı, Allah’ın bilgi edinme ihtiyacı olarak yorumlamak yanlış olur.
3. İmtihanın Anlamı
Kur’an’da imtihanın amacı Allah’ın öğrenmesi değil, insanın kendisini açığa çıkarmasıdır.
Açığa çıkarma: İnsanın gizli niyetleri ve potansiyeli, hayatın akışı içinde fiile dönüşür.
Sorumluluk bilinci: İnsan kendi tercihlerini görünür hâle getirerek Allah karşısındaki konumunu belirler.
Adalet: Ahirette hesap süreci, imtihanın dünya hayatında fiilen yaşanmasıyla meşrulaşır.
Nahl 16/92’de ifade edildiği üzere:
“Allah sizi onunla imtihan etmek için…”
Buradaki vurgu, insanın seçimlerinin fiilen ortaya konmasıdır.
4. İmtihanın Araçları
Kur’an, imtihanın çeşitli vesilelerle gerçekleştiğini bildirir:
Hayat ve ölüm: (Mülk 67/2)
Mal ve evlat: (Enfâl 8/28; Tegâbün 64/15)
Korku, açlık, eksiklik: (Bakara 2/155)
Dünya süsü: (Kehf 18/7)
Bu unsurlar, insanın neye değer verdiğini ve hangi ilkelere bağlı kaldığını açığa çıkarır.
5. “Allah’ın İhtiyacı” Meselesi
İmtihanı Allah’ın ihtiyacı açısından değil, insanın ihtiyacı açısından değerlendirmek gerekir:
Allah’ın ilme ihtiyacı yoktur.
Allah’ın denemeye ihtiyacı yoktur.
Fakat insanın, kendisini tanımaya, açığa çıkarmaya ve özgür iradesiyle tercihini yapmaya ihtiyacı vardır.
Dolayısıyla imtihan, Allah’ın bilmesi için değil; insanın bilmesi, göstermesi ve sorumluluk bilincine varması içindir.
6. Sonuç
“Allah insanı neden deniyor?” sorusunun cevabı, O’nun bilgi edinme ihtiyacında değil; insanın kendini açığa çıkarma, iradesini kullanma ve sorumluluğunu üstlenme zorunluluğunda aranmalıdır.
İmtihan, Allah’ın kudret ve ilmi için değil; insanın özgür seçimi, sorumluluğu ve ahiretteki adaletin tecellisi için vardır.
Sonuç olarak:
Allah’ın insanı denemeye ihtiyacı yoktur; fakat insanın denenmeye ihtiyacı vardır.
https://dersvekuran.blogspot.com/202...yac-var-m.html