Selam,
Yusuf 3: Biz bu Kur'an'ı sana vahyederek, kıssaların en güzelini anlatıyoruz. Oysaki sen, bundan önce bunlardan tamamen habersiz olanlardandın.
Kuran'daki kıssalar olan bitenin birebir karşılığı değil hikayeleştirilmiş halidir. Kıssaları yorumlar iken bu özellik dikkate alınmalı ve vahyin indiği dönemdeki kıssa anlatım üslup ve mantığı dikkate alınmalıdır. Bilindiği gibi o dönemde, Mekkede, şairler, güzel söz söyleme sanatına sahip olanlar önemli, özel güçlere sahip kişiler olarak görülürdü. Kıssa anlatanların ilgiyi artırmak için kıssalara özel süslemeler yapması, yer yer olağanüstülük katması, yanlış veya doğru varolan inançlara atıfta bulunması, her anlatışta tekrara düşmemek için farklı anlatım unsurları katması normal karşılanmalıdır. Kıssa da önemli olan kıssadaki bilgi unsurları değil öğüt unsurudur. Yazar öncelikle kıssaların öğüt verme amacı güttüğünden bahsetmiş. Ancak kıssaların vahiy döneminde farklı fonksiyonları da olmuştur. Yukarıda Yusuf-3 de belirtildiği gibi vahyin en güzel hikayeleri anlatması da, insanlar üzerinde vahye yakınlaştırıcı bir etki yaratmıştır. Bildikleri, yeteneklerine güvendikleri kıssacıardan çok daha iyi kıssa anlatan bir vahiy iniyordu...
Diğer taraftan kıssaların insanlar üzerindeki etkisi açık mesajdan daha da ötededir. Örneğin geleneğin anlattığı hiçbir şekilde gerçek olmayan öğeler barındıran kıssalara bakın. Ne görüyorsunuz ? İstedikleri amaçlar doğrultusunda kitleleri nasıl da yönlendirebiliyorlar değil mi ? Neden ? Çünkü kıssalar akla mantığa hitabetmekten öte duygulara da hitabediyor, bilinçaltına ilkbakışta farkedilemeyen yan mesajlar veriyor. Farkedilen mesajlar kabul edilip edilmeme noktasında muhakemeye tabi tutulurken, farkedilmeyen mesajlar olduğu gibi algılanır, düşünce, tutum ve davranışlarımıza yansır.
20. yüzyılın belki de en ünlü psikiyatri doktorlarından biri olan Milton Erickson kendisine danışmaya gelen insanlara görünüşte konuyla hiç ilgisi olmayan bir hikaye anlatarak onların sorunlarını çözmekteydi. Danışan bilinçaltına verilen mesajı farketmezdi ama bilinçaltı o mesajı alarak sorunu çözerdi. Bir zamanlar bir iki kere yazmıştım. Bir kez daha yazmak istiyorum. Yaratan yarattığını en iyi bilendir...
Muhabbetle.
|