Burada ilk önce bazı konulara açıklık getirmek gerekmektedir. Yani neyin malayani, neyin gerekli olduğunu ayırabilmek için, öncelikle sağlam değer ölçülerine sahip olmak gerekir. Hiç şüphesiz müslümanlar için müslümanlığın değer ölçüleri esastır. O halde olgun mümin, Müslümanlığın ölçülerine göre yaşayan ve çevresini bunlara göre değerlendiren kişidir. Malayaninin terk edilmesi, müslümanın sürekli uyanık olduğunu gösterir. Sürekli olarak kendini kontrol fikri ile yaşadığını belgeler.
Malayaniyi terk etmek, gerekli olanı gerekli yer ve zamanda ve gerektiği ölçüde yerine getirmek demektir. Toplumda olumsuz gelişmelerin önlenmesi, büyük ölçüde gereksizlerin terk edilmesiyle mümkün olacaktır. Bu sebepledir ki, İslâm âlimleri bu hadisi ‘medâr-ı İslâm’ olan dört hadisten biri kabul ve ilân etmişlerdir.
Gereksizi terk etmek, lüzumluları önem sırasına koyma fikrini de beraberinde getirir. Böylece müslüman, her konuda en lüzumlu olanı işlemek, en gerekli olanı ortaya koymak başarısını ve basiretini yani olgunluğunu gösterir. Bu da onun güzel müslüman olduğunun delili olur.
Malayani ile meşgul olmak, yapılması gerekenleri ihmal etmeye götürür. Çünkü gerekli-gereksiz her şeyle meşgul olmak insanı, kolayı tercihe sevkeder. Bütün bunlar ise, sonuçta müslümanı fuzûlî işlerin adamı durumuna düşürür. Bu bakımdan hadis-i şerif, çok önemli bir tespit yapmakta, iyi müslüman olabilmek için her şeyden önce kendisini ilgilendirmeyen fuzûlî işlerle meşgul olmamak gerektiğine dikkat çekmektedir. Çünkü insan ömrü kısa olup hızla geçmektedir.
Gerekli-gereksiz her şeyin harman olduğu günümüzde sadece lüzumlu işlerle meşgul olabilmek, ancak gerçekten olgun bir iman ile mümkündür.
Hakikî müminin özelliklerinden biri de boş ve faydasız işlerden uzak durmasıdır. Bir ayette bu açıkça belirtilir: “Onlar ki, boş ve yararsız şeylerden yüz çevirirler.”
__________________
aydemir.
|