[Hasan Akçay]

Konumuz Kur’ân’daki savm ve hac ibadetlerinin vakitleri. Kurgulamasiz, eklemesiz, çikarmasiz. Allah ne diyorsa o. Simdi o vakitleri 2:189’dan okuyalim.

Sana hilalleri soruyorlar. De ki onlar insanlar için ve hac için vakitlerdir.

Burada sözü edilenler hangi hilaller;
ayin basindakiler mi,
son çeyrekayi izleyenler mi?

Önce iki husus:

1
SEHR "dolunay"dir, شهر.
HILAL hilal, هلال‎.

Allah dolunay diyor ama hilal demek istiyor diye yan çizmeyelim. O ne demek istiyorsa onu diyor. Allah’in sözüne razi olalim.

Örnegin 2:185’te Allah "O dolunaya tanik olanlariniz onu savm-lasin!" buyuruyor. Biz ramazan hilali diye bir sey uydurup, "O hilale tanik olanlariniz onu savm-lasin!" diyerek Allah’in sözünü çarpitmayalim.

2
Kur’ân,
"sehr"i
basi yeniay sonu son hilal olan süre*
anlaminda da kullaniyor.

yeniay ---> ilk hilal................................: 1 gün (bazan 2)
ilk hilal ---> ilk çeyrekaydan önceki hilal:....: 4 gün (bazan 5)
ilk çeyrekaydan önceki hilal ---> dolunay...: 10 gün
dolunay ---> son çeyrekaydan sonraki hilal: 10 gün
son çeyrekaydan sonraki hilal ---> son hilal.: 4 gün (bazan 5)

Tam olarak
29 gün 12 s 44 dk 3 sn.

Dolunay bu sürenin tam ortasinda. Özel bir an. Çünkü gökteki ayin en göze çarpan, dolayisiyla herkesin görüp bildigi meSHuR âni. Tipki evlerin herkes tarafindan görülen kapilari gibi.

Ama evlerin bi de arkalari var.
Gözlerden irak. Hirsiz misillu kötülerin tercihleri.
O yüzden Allah 2:189’da uyariyor:

Iyilik, evlere arkalarindan girmek degil Allah’i kâle almaktir.
Evlere kapilarindan girin - ve’tûl buyûte min ebvâbihâ…

Allah’in bu uyarisini neden takmiyoruz?

Hacca
neden ayin 15'ndeki "dolunay"dan degil de
zerre kadar özelligi olmayan 10’ncu günden giriyoruz?

Hacci
neden çeyrekayin karnini içeri çekip "hilal"lestigi ana kadar yapmiyoruz da
gökteki ayin hilalle zerre kadar ilgisi olmayan bir ânina kadar yapiyoruz,
hem de "Hac vakti hilaldir" diyen Allah'a inat?

"Savm"a
neden, evlerin kapilari gibi, herkesin kolayca görebildigi "dolunay"dan degil de
evlerin arkalari gibi kimsenin göremedigi hilalden giriyoruz?

_________________________________________

*Gökteki aylar Hicrî takvime musallat edilen aylar degildir. Önemli oldugu için bi daha hatirlatmak zorundayim.

Gökteki aylar AYLARIN IDDETI anlamindaki "iddet es-suhûr"un içindedir ve onlarin EN AZ onikisi bir iddet eder (9:36). Yani 11 ay bir iddet etmez. EN AZ oniki olacak. Nesî küfrüne batanlari Allah böyle uyariyor (9:37).

Ama bazi iddetlerde 13 ay var. Allah o 13'ncü ayi devreye sokmus, gökteki aylari vakten sabit hale getirmistir. SICAK AY anlamindaki Sehru ramazân o yüzden daima ama daima 21 Hazirandan sonraki ilk aydir.

Uyduruk kamerî yilin aylari ise vakten oynak olup nesî kürfünü otomatige baglamistir.