Rahmân Suresi

[Hasan Akçay]

"Tertemiz. Mesafeleri giderilmis. Çadirlarda" ifadesi siyaktaki "güzelim kazanimlar"i niteliyor tipki 64'teki "yemyesil" kelimesi nasil 62'deki "iki bahçe"yi niteliyorsa. Yani olmazsa olmaz degil. Ek bilgi veriyor.

Örnekleyerek
açiklamaya çalisayim.

Alâk suresinden iki cümle:

Yaratan Rabbinin adiyla oku. (Ikra’bismi rabbikellezî halak.)
Salât eden kulu engelleyen o kisiyi gördün mü? (E reeytellezî yenhâ abden izâ sallâ?)

"Yaratan Rabbinin adiyla oku!" cümlesindeki "Rabb"in kim oldugu zaten belli; tanimlanmaya ihtiyaci yok. O halde "yaratan" sifati Rabbi tanimlamiyor; O'nunla ilgili ek bilgi veriyor.

"Olmazsa olmaz degil"den kastim bu.

"Tertemiz. Mesafeleri giderilmis. Çadirlarda" sifati da olmazsa olmaz degil; pek ala olmasa da olur. Çünkü "o agaçlardaki güzelim kazanimlar"in tanimlanmaya ihtiyaci yok. O sifat telaffuz edilmese de onlarin hak edilmis kazanimlar oldugu belli.

Salât eden kulu engelleyen o kisiyi gördün mü?" cümlesindeki "o kisi" ise belli degil. Tanim yapilmakasizin bize "O kisiyi gördün mü?" denseydi biz de "Hangi kisiyi?" diye sorardik çünkü anlamazdik. Anlasilirlik açisindan "salât eden kulu engelleyen" olmazsa olmaz.

Özetle,

"Salât eden kula engel olan" sifati olmazsa olmaz; tanim yapiyor.
"Yaratan" sifati gibi "Tertemiz. Mesafeleri giderilmis. Çadirlarda" sifati ise olmazsa olmaz degil; ek bilgi veriyor.

[Hasan Akçay]

Rahmân sûresinde tesniye (iki sayisi)

dost1 Nickli Üyeden Alıntı

Kur’an’da kullara vaat edilen cennet hep “cennâtin/cennetler” şeklinde çoğul olarak gelmiştir.

Sözkonusu ayette (Rahmân 54'te, HA) “cenneteyni” şeklinde tesniye/ikili kalıp kullanılmıştır. Bu durumun ses uyumu için olduğu düşüncesindeyim ve “cenneteyni” sözcüğünü “cennetler “ olarak algılıyorum.

Rahmân sûresinde,
benim gördügüm,
sürekli yinelenen iki kavrami
tipki bi filmin müzigi gibi
insanlari siirsel açidan etkileyen bi motif.

Onu
anlamca daraltmak ya da genisletmek suretiyle
istismar etmemek lazim.

62.O iki bahçenin yani sira iki bahçe -cennetân.
66.Ikisinde sürekli akan iki pinar -Fîhimâ...

O iki pinar, cennetân denen "iki bahçede"dir yalnizca;
o iki bahçeden baskasina ATIF YOK.

68.Ikisinde meyvalar ve muzlar ve narlar -Fîhimâ...

Meyva agaçlari da yalnizca o "iki bahçe"dedir;
ikisinden baskasina ATIF YOK.

70.Ikiden çok yerde güzelim kazanimlar -Fîhinne hayrâtun hisân

Bu ayetteki "fîhinne"ye gelince,
o, ikiden çok yerde demek
yani iki bahçedeki meyva agaçlarinda

Ikiden çok olanlar meyva agaçlaridir.


*

54.Cennet halki atlas astarli döseklere yaslanirlar; o iki bahçenin devsirmelikleri yani baslarinda -Muttekiîne alâ furuşin betâinuhâ min istebrak, ve cenel cenneteyni dân.

"Cenneteyn"i cennetler olarak algiliyorum.

Mümkün degil.
Çünkü

54'teki cenneteyn ile
66'da zamiri fîhimâ olan iki bahçe
ayni yer.

66.Ikisinde akan iki pinar -Fîhimâ aynâni neddâhatân

54'teki cenneteyn
eger
kendilerine eklenen baska cennetler,
dolayisiyla 2'den çok cennet olsaydi

66'da zamiri fîhimâ olan iki cennet te
2'den çok cennet olurdu
Ve o iki pinar ikiden çok cennette akardi.

Yok öyle bir sey.
O iki pinar "iki cennet"ten baska hiç bir yerde akmiyor.

Kisacasi,

68'de sözü edilen meyva agaçlari
yalnizca bu "iki bahçe"dedir
çünkü ayetin önünde fîhima var.

Ayette bu "iki bahçe"den baskasina ATIF YOK.

Allah'in sözlerinde
iki bahçe var,
2'den çok bahçe anlaminda cennetler yok.

*

70'te
dik bakislilar diye çarpitilan varliklar o ikiden çok agaçlarin içindedir
çünkü ayetin basinda fîhinne var.

Bi daha:

2 bahçe + 2 bahçe + 2 bahçe...
yani
ikiden çok bahçe diye bi sey
söz konusu degil.

Ikiden çok olanlar yalnizca o agaçlar.

56'daki "kâsirâtut tarf"in
KISIK bakislilar ya da DIK bakislilar oldugu iddiasi
gerçegi yansitmiyor.

Çünkü agaçladadir onlar (Fîhinne).

Agaçlarda insan yetismez;
meyva yetisir.

54.Ve o iki bahçenin devsirmelikleri yani baslarindadir -ve cenel cenneteyni dân
56.Ikiden çok yerde agaçlarin mesafeleri giderilmis uçlari -Fîhinne kâsirâtut tarf