Hakikatten Kaçan Yaban Eşekleri🦓

[pramid]

🫣 Hakikatten Kaçan Yaban Eşekleri: Kur’an’ın Şaşırtıcı Bir Benzetmesi Üzerine 🦓


Giriş


Kur’an, insanın zihinsel ve ruhsal hâllerini betimlerken son derece etkileyici, çoğu zaman da şaşırtıcı benzetmeler kullanır. Bunlardan biri, Müddessir Suresi 49–51. ayetlerde geçen "yaban eşeği" benzetmesidir:


"Peki onlara ne oluyor da öğütten yüz çeviriyorlar?

Sanki ürküp kaçışan yaban eşekleri gibiler,

Aslandan kaçmış gibi..."

(Müddessir 74:49–51)




Bu benzetme ilk bakışta tuhaf, hatta mizahi gelebilir. Ancak daha yakından bakıldığında psikolojik, sosyolojik ve felsefi katmanları olan bir uyarı ile karşı karşıya olduğumuz anlaşılır.



---


1. 🐴 Yaban Eşeği Kimdir?


Arap çöllerinde yaşayan "ḥimār vahşî", yani yaban eşeği; insan eline alışmamış, evcilleşmemiş, her sese irkilip kaçan bir hayvandır. Kur’an’ın bu hayvanı örnek göstermesi, tesadüfî değil, insanın ruhsal refleksine dikkat çekmek içindir:


Eğitilmemiş nefis, yaban eşeği gibidir.


İlahi kelama alışık olmayan akıl, ondan ürker.


Sorgulamaktan uzak duran birey, her hakikat çağrısını tehdit gibi algılar.



Yani Kur’an, bu benzetmeyle şunu söylüyor:


“Hakikati duymaya tahammülün yoksa, sende sorun var!”





---


2. 🦁 Aslan Gerçekten Aslan mı?


Ayette "aslandan kaçan yaban eşekleri" ifadesi geçer. Ancak bu aslan aslında Kur’an’ın kendisidir. Yani vahiy:


Güçlüdür.


Sarsıcıdır.


Sorumluluk yükler.


Uyandırır, silker, fark ettirir.



Bu yüzden uyanmak istemeyenler, konfor alanına sarılanlar, bu sesi "aslan kükremesi" gibi duyar. Ve kaçmaya başlarlar.



---


3. 🧠 Psikolojik Kaçış: Hakikatten Korkmak


Bu benzetme yalnızca inkârcılara değil, hepimize yöneliktir. Çünkü Kur’an’ın çağrısı çoğu zaman:


Alışkanlıklarımızı sorgulatır,


Konforumuzu bozar,


Ego’yu rahatsız eder.



İnsan, görmek istemediği gerçeği görmemek için kaçma refleksi geliştirir. Buna psikolojide “bilişsel kaçınma” denir. Kur’an bunu 1400 yıl önce çölde koşan eşekler üzerinden anlatır. Ne büyük bir zeka!



---


4. 💬 Modern Dönemin Yaban Eşekleri


Bugünün yaban eşekleri kimlerdir?


Eleştiriye tahammül edemeyenler.


Sorgulamadan inananlar ya da hiç inanmayanlar.


Hakikati duymamak için kulaklarını tıkayanlar.


Vahyin sesini tehdit sananlar.


Konforu hakikatin önüne koyanlar.



Bu kişiler hakikatin "aslan" gibi üstlerine geldiğini görünce kaçmaya başlarlar. Üstelik bu kaçış sadece fiziksel değil, zihinsel ve ahlâkî bir firardır.



---


5. 🧩 Kur’an’ın İronik Anlatımı


Kur’an’da bu tür benzetmeler, sadece ciddi uyarılar değil; aynı zamanda ince bir ironi taşır. Çünkü:


İnsanı eşekle benzetmek alay değildir; halinin çarpıcılığına dikkat çekmektir.


Aslandan kaçma durumu, hakikatle yüzleşmeye tahammülsüzlüğün teşhiridir.



Kur’an, burada insanın kendiyle yüzleşmesini istiyor:


“Gerçekten düşünen bir varlık mısın, yoksa koşup kaçan bir refleks misin?”





---


Sonuç: Kaçmak mı, Durup Dinlemek mi?


Kur’an, hakikatten kaçanları yaban eşeği gibi betimleyerek bizlere şu soruyu soruyor:


"Sen hakikati duyduğunda ne yapıyorsun? Üzerine mi gidiyorsun, yoksa kaçıyor musun?"




İşte asıl mesele burada:

Hakikatten kaçanlar, aslında kendi içlerindeki korkudan kaçıyor.



---


🔁 Hatırlatma


Unutma, Kur’an’ın amacı seni aşağılamak değil; kendine getirmektir.

O yüzden ilk adımı at:


Kaçma, dinle.


Savunmaya geçme, düşün.


Alışkanlığa sarılma, sorgula.



Çünkü aslan, seni yemek için değil, sarsıp uyandırmak için yaklaşıyor olabilir.


“Yaban eşeği olmaktan kurtul, çünkü seni insan yapan şey; hakikati duymaya cesaret edebilmen.”




---

https://dersvekuran.blogspot.com/202...-esekleri.html