Ilahi affın ve kolaylığın engelleri: Dini zorlaştırma ve vesayet eleştirisi

pramid · 6. October 2025, 06:58 AM

Kur'an'ın en belirgin özelliği, açıklanmış olanla açıklanmamış olan arasındaki ayrımı netleştirmesidir. Rabbimiz, insana taşıyamayacağı bir yük yüklememiş, "Kitap’ta açıklamadığım şeylerden dolayı sizi sorumlu tutmam" ilkesiyle sonsuz rahmetini ilan etmiştir. Bu ilahi kolaylık yasasıdır. Ancak ne yazık ki tarih boyunca bu rahmet ilkesi, insanların elinde zorluk üretme ve vesayet kurma aracına dönüşmüştür.

1. Kur'an’ın Kolaylık İlkesi: Yük Değil, Rehber
Din, insan fıtratına uygun, kolay ve yaşanabilir kılınmıştır. Kur’an bu kolaylığı defalarca vurgular:

“Allah size kolaylık ister, zorluk istemez.” (Bakara 2/185)

“Biz bu Kur’an’ı öğüt için kolaylaştırdık.” (Kamer 54/17)

Vahiy, kulları sınavdan geçirmek için bir yük değil, onları arındırmak ve bilinçlendirmek için gönderilmiş bir rehberdir. Rabbimiz bu yüzden, Kitap’ta net bir hüküm getirmediği konularda insanın kendi heva ve yorumuyla hüküm koymasını yasaklamıştır. "Açıklanmadıysa Affettim" ilahi emri bu yasağın temelidir:

"Ey iman edenler! Size açıklandığında hoşunuza gitmeyecek şeyleri sormayın... Allah onları affetti. Allah çok bağışlayandır, halîmdir.” (Mâide 5/101)

Buradaki "affetti" ifadesi, Allah’ın hüküm koymayarak insanı serbest bıraktığı, zorunluluk yüklemediği alanları net bir şekilde gösterir. İlahi özgürlük alanı budur.

2. Zorlaştırmanın Kaynağı: İlahi Otoriteye Ortak Olmak
Peki bu kolaylık nasıl zorluğa dönüştü? İnsanlar, "daha dindar görünme" arayışına girdikçe, Allah’ın affettiği ve susarak serbest bıraktığı alanları kendi sözleriyle, yorumlarıyla ve fıkıhlarıyla doldurmaya kalktılar. Böylece, farkında olmadan ilahi otoriteye ortak oldular.

Kur’an bu tehlikeli zihniyeti Rablendirme olarak adlandırır:

“Onlar bilginlerini ve rahiplerini Allah’tan başka rabler edindiler.” (Tevbe 9/31)

Rab edinmek, yalnızca secde etmek değil; hüküm koyma, sınır çizme yetkisini Allah’tan başkasına atfetmektir. Bugün birçok dini otorite, "Rasul’ün izindeyiz" söylemiyle, aslında Rasul'ün tebliğ ettiği Kitap’ın sınırlarını aşmakta, kendi rivayetlerini, mezhebi görüşlerini ve yorumlarını vahiy yerine ikame etmektedirler.

Oysa Rasul’ün yolu, vahyin izidir. O dahi kendi yetkisini Kitap ile sınırlandırmıştır:

“De ki: Ben yalnızca bana vahyedilene uyarım.” (En‘âm 6/50)

3. Şeytanın Tuzağı: Zoru İbadet Sanmak
Bu durum, şeytanın en büyük süsleme taktiğiyle meşrulaşır: Zor olanı ibadet, abartıyı dindarlık sanmak.

“Şeytan, onların yaptıklarını kendilerine süslü gösterdi.” (En‘âm 6/43)

İnsan nefsi, Allah’a daha çok yaklaşma bahanesiyle, kendi ürettiği zorlukları dine ekler. Şeytan, bu zihniyete "sen dine sahip çıkıyorsun" diye fısıldar. Ama gerçekte bu kişi, Allah’ın "affettim" dediği serbest alanlarda yeni yasaklar ve emirler icat ederek, dini kolaylıktan uzaklaştırmaktadır.

Kur'an'daki "fazla soru sormayın" uyarısı da tam olarak bu noktaya, yani dinin sınırlarını aşan, hüküm arayan, gereksiz ayrıntı üreten zihniyete yöneliktir. Düşünmeyi değil, dinden fazla din üretmeyi yasaklar.

4. Sonuç: Affedilen Alanlarda Hüküm Koymak Şirk Tehdididir
Allah’ın suskun kaldığı, açıklamadığı, "affettim" dediği alanlarda hüküm üretmek, insanın kendini Rab yerine koymasıdır. Çünkü Rab, düzen koyan, sınır çizen ve ölçü belirleyendir.

Kur'an'ın özeti basittir:

Açıklananı yaşa, açıklanmayanı zorlaştırma.
Vahyin rehberliğinde kal, rivayetlerin ve geleneklerin esaretinden kaçın.
Kolaylıkta Rahmet, Zorlaştırmada Şirk Tehdidi vardır.
Rabbimiz dinde kolaylık getirirken, insanlar o kolaylıktan rahatsız oldu. Allah "affettim" derken, onlar "ama şöyle olmalıydı" diyerek yeni hükümler icat ettiler.

Oysa din tamamlanmıştır:

“Bugün dininizi sizin için tamamladım, üzerinizdeki nimetimi tamamladım.” (Mâide 5/3)

Tamamlanmış bir dine ilave yapmak, nimeti eksiltmektir. Zira ilahi kolaylığa engel olmak, ilahi rahmete set çekmektir.

https://dersvekuran.blogspot.com/202...engelleri.html

6. October 2025, 06:58 AM	#1
pramid Uzman Üye Üyelik tarihi: Sep 2010 Mesajlar: 921 Tesekkür: 191 556 Mesajina 1.179 Tesekkür Aldi Tecrübe Puanı: 26	Ilahi affın ve kolaylığın engelleri: Dini zorlaştırma ve vesayet eleştirisi Kur'an'ın en belirgin özelliği, açıklanmış olanla açıklanmamış olan arasındaki ayrımı netleştirmesidir. Rabbimiz, insana taşıyamayacağı bir yük yüklememiş, "Kitap’ta açıklamadığım şeylerden dolayı sizi sorumlu tutmam" ilkesiyle sonsuz rahmetini ilan etmiştir. Bu ilahi kolaylık yasasıdır. Ancak ne yazık ki tarih boyunca bu rahmet ilkesi, insanların elinde zorluk üretme ve vesayet kurma aracına dönüşmüştür. 1. Kur'an’ın Kolaylık İlkesi: Yük Değil, Rehber Din, insan fıtratına uygun, kolay ve yaşanabilir kılınmıştır. Kur’an bu kolaylığı defalarca vurgular: “Allah size kolaylık ister, zorluk istemez.” (Bakara 2/185) “Biz bu Kur’an’ı öğüt için kolaylaştırdık.” (Kamer 54/17) Vahiy, kulları sınavdan geçirmek için bir yük değil, onları arındırmak ve bilinçlendirmek için gönderilmiş bir rehberdir. Rabbimiz bu yüzden, Kitap’ta net bir hüküm getirmediği konularda insanın kendi heva ve yorumuyla hüküm koymasını yasaklamıştır. "Açıklanmadıysa Affettim" ilahi emri bu yasağın temelidir: "Ey iman edenler! Size açıklandığında hoşunuza gitmeyecek şeyleri sormayın... Allah onları affetti. Allah çok bağışlayandır, halîmdir.” (Mâide 5/101) Buradaki "affetti" ifadesi, Allah’ın hüküm koymayarak insanı serbest bıraktığı, zorunluluk yüklemediği alanları net bir şekilde gösterir. İlahi özgürlük alanı budur. 2. Zorlaştırmanın Kaynağı: İlahi Otoriteye Ortak Olmak Peki bu kolaylık nasıl zorluğa dönüştü? İnsanlar, "daha dindar görünme" arayışına girdikçe, Allah’ın affettiği ve susarak serbest bıraktığı alanları kendi sözleriyle, yorumlarıyla ve fıkıhlarıyla doldurmaya kalktılar. Böylece, farkında olmadan ilahi otoriteye ortak oldular. Kur’an bu tehlikeli zihniyeti Rablendirme olarak adlandırır: “Onlar bilginlerini ve rahiplerini Allah’tan başka rabler edindiler.” (Tevbe 9/31) Rab edinmek, yalnızca secde etmek değil; hüküm koyma, sınır çizme yetkisini Allah’tan başkasına atfetmektir. Bugün birçok dini otorite, "Rasul’ün izindeyiz" söylemiyle, aslında Rasul'ün tebliğ ettiği Kitap’ın sınırlarını aşmakta, kendi rivayetlerini, mezhebi görüşlerini ve yorumlarını vahiy yerine ikame etmektedirler. Oysa Rasul’ün yolu, vahyin izidir. O dahi kendi yetkisini Kitap ile sınırlandırmıştır: “De ki: Ben yalnızca bana vahyedilene uyarım.” (En‘âm 6/50) 3. Şeytanın Tuzağı: Zoru İbadet Sanmak Bu durum, şeytanın en büyük süsleme taktiğiyle meşrulaşır: Zor olanı ibadet, abartıyı dindarlık sanmak. “Şeytan, onların yaptıklarını kendilerine süslü gösterdi.” (En‘âm 6/43) İnsan nefsi, Allah’a daha çok yaklaşma bahanesiyle, kendi ürettiği zorlukları dine ekler. Şeytan, bu zihniyete "sen dine sahip çıkıyorsun" diye fısıldar. Ama gerçekte bu kişi, Allah’ın "affettim" dediği serbest alanlarda yeni yasaklar ve emirler icat ederek, dini kolaylıktan uzaklaştırmaktadır. Kur'an'daki "fazla soru sormayın" uyarısı da tam olarak bu noktaya, yani dinin sınırlarını aşan, hüküm arayan, gereksiz ayrıntı üreten zihniyete yöneliktir. Düşünmeyi değil, dinden fazla din üretmeyi yasaklar. 4. Sonuç: Affedilen Alanlarda Hüküm Koymak Şirk Tehdididir Allah’ın suskun kaldığı, açıklamadığı, "affettim" dediği alanlarda hüküm üretmek, insanın kendini Rab yerine koymasıdır. Çünkü Rab, düzen koyan, sınır çizen ve ölçü belirleyendir. Kur'an'ın özeti basittir: Açıklananı yaşa, açıklanmayanı zorlaştırma. Vahyin rehberliğinde kal, rivayetlerin ve geleneklerin esaretinden kaçın. Kolaylıkta Rahmet, Zorlaştırmada Şirk Tehdidi vardır. Rabbimiz dinde kolaylık getirirken, insanlar o kolaylıktan rahatsız oldu. Allah "affettim" derken, onlar "ama şöyle olmalıydı" diyerek yeni hükümler icat ettiler. Oysa din tamamlanmıştır: “Bugün dininizi sizin için tamamladım, üzerinizdeki nimetimi tamamladım.” (Mâide 5/3) Tamamlanmış bir dine ilave yapmak, nimeti eksiltmektir. Zira ilahi kolaylığa engel olmak, ilahi rahmete set çekmektir. https://dersvekuran.blogspot.com/202...engelleri.html