Haris kızı cüveyriye

[EVVAB_İNSAN]

HARİS KIZI CÜVEYRİYE

Hz. Peygamber’in altıncı eşidir. İlk kocası Mesâfi b. Safvân, Müreysi Seferi sırasında öldürülmüştü. Daha sonra vuku bulan Benû Mustalik seferinde, bu kabilenin esir düşen askerleri ve kadınları arasında Cüveyriye de vardı. İkinci kocası Safvân b. Mâlik öldürülmüş, Cüvriye ise Sâbit b. Kays’ın hissesine, ganimet olarak düşmüştü. Cüveyriye, “Mükâtabe”, yani belli bir para ödeyerek serbest kalma yolunu seçti. Ancak, elindeki para yeterli olmadı.

Tam bu sırada Cüveyriye’yi Hz. Peygamber’in huzurunda görüyoruz. Şu ricada bulundu: “Ben Müslüman olmuş bir kadınım. Esir düştüm, serbest kalmak için ödeyeceğim parayı, sizin tamamlamanızı rica ediyorum.” Peygamber şu cevabı verdi: “O parayı öderim. Onun ardından benimle evlenmeni teklif etsem kabul eder misin?” Cüveyriye, teklifi memnuniyetle kabul etti.

Burada, Hz. Peygamber’in kişisel duygu ve kaygılardan uzak, bir anlamda fedakârlık sayılabilecek bir evliliğine daha tanık oluyoruz. Bakın nasıl?
Cüveyriye’nin babası Hâris, esir edilmiş bulunan Benû Mustalik kabilesinin reisi idi. Araplar, özellikle böyle bir kişiye dayanan hısımlığı çok önemserlerdi. Cüveyriye’nin Hz. Peygamber tarafından nikâhlandığı duyulur duyulmaz Müslüman askerler, ‘Peygamber’in akrabası olmuş bir kabilenin mensuplarını esir tutamayız’diyerek bütün esirleri serbest bıraktılar. Serbest kalanların sayısı 700 civarındadır.

Cüveyriye’nin esas adının Berre olduğu, Hz. Peygamber’in, nikâhtan sonra bu adı Cüveyriye olarak değiştirdiği kaynakların verdiği bilgiler arasındadır.
Cüveyriye, Mervan’ın Medine valiliği sırasında 65 yaşında öldü.
(Cüveyriye için bk. İbn Sa’d, 8/116-120; Şiblî, 2/1028-1030)

(ASRISAADET’İN BÜYÜK KADINLARI” PROF. DR. YAŞAR NURİ ÖZTÜRK)