Iki numaralı mahkeme

[Hasan Akçay]

Duruşmalar başladı.

Tutuklu olduğumuz yer nasıl kendi sınıflarımız, kendi koğuşlarımız idiyse
duruşmaların yapıldığı yer de kendi spor salonumuzdu.

Ki aynı zamanda
sahneli, balkonlu konser salonuydu. Saniye Can'ı hatırlıyorum,
sazını tüfek gibi omuzuna alıp yürümüştü bu sahnede.

Şimdi orayı duruşma kürsüsü yapmışlar. Bayraklar, TSK forsu ve bilindik
ADALET MÜLKÜN TEMELİDİR yazısı... Göreceğiz temele ne yapacaklar.

Sahnenin orta yerinde yargıç kürsüsü bulunuyor.
Yargıçlara göre sağ uç savcılara ait,
sol ise avukatlara. Ama avukatlar sahnenin dışında.

Duruşmaları bazan gazeteciler de izledi. Ve balkonda subaylar. Akrabalarımız
izleyebilir miydi? Sanmıyorum. Hiç bir arkadaşım akrabam geldi demedi. Babam
mektubunda geleyim mi diye sordu. Gelme dedim, görüştürmezler. 1500 sanık,
1500 akraba... Mümkün mü?

Sandalyeler salona o kadar sık yerleştirilmiş ki
öğrenciler omuz omuza oturuyor.
İçeriye sığmayan beşyüz kadar öğrenci de
dışardaki sandalyelerde.

Duruşma yargıcı: Yüzbaşı Mehmet Karaaslan. Bilgili, enerjik,
anlayışlı, dürüst bir hukukçu. Çok güçlü bir belleği var.
Biz ifade verirken "Ama senin daha önceki ifaden farklı"
deyiveriyor. Çelişkiyi gideremezsek gülümsüyor, "Biraz
garip olmuyor mu? Öyle oluyor."

Başkan: Tuğgeneral Nihat Günaşan. Kolay gülen, kolay ağlayan
biri. Takma dişleri var ama yaşından genç görünüyor.
Olaya bizzat karışmış, o yüzden ön yargılı. Hukuktan ancak
bir asker ne kadar anlarsa o kadar anlıyor.

Üye: Kurmay albay Haydar Topçak. Başkana kıyasla
daha ciddi bir insan. Halden anlıyor gibi. Hazırlık sorgulaması
yapılırken okul komutanıyla birlikte olmuş. Yani komutanın
yapıp ettiklerini biliyor. Peki, komutanın hukuksuz işlerine
neden engel olmadı?

[Hasan Akçay]

İfadeler numara sırasına göre alındı. Önce
mikrofonda biraz heyecanlı, biraz tutuk idik
ama kısa zamanda alıştık.

Yargıcın nerdeyse her öğrenciye sorduğu
sorular (Y: yargıç, S: sanık)

Y: Okul kapısında yabancı şahıs görmedin mi?
S: Gördüm ama tabur komutanımız da orada olduğu için bi kötülük yapacakları aklıma gelmedi.

Y: Neden yabancı subaylara itaat ettin?
S: Çünkü onlar bizi tabur komutanımızın gözü önünde alıp götürdüler. Yeni tayin edilmişler diye düşündüm.

Y: Harb Okuluna tayin edilen subaylar gece mi gelir?
S: Sıra dışı bir geceydi, sıra dışı tayinler olabilir.

Y: Genel Kurmaydan size neden ateş edilir?
S: Onu ben de anlamadım efendim.
Y: Yaaa... Biraz garip olmuyor mu, öyle oluyor.

Y: Radyoevinde sabaha kadar ne yaptın?
S: Nöbet tuttum efendim.
Y: Ne nöbeti?
S: Sivilleri içeriye sokmadım, yağmaya engel oldum...

Y: O kadar er ve inzibat var. Neden onlar değil de sen? Bak sınavların da varmış.
S: Efendim bize nöbet tutacaksın dediler tuttuk. Askerlikte erden mareşale herkes nöbet tutar.
Y: Askerlik kaç alıyorsun sen?
S: 100 efendim (gülüşmeler).

Y: Peki. Sabaha kadar sizi hiç uyaran olmadı mı hükümete karşı hareket ediyorsunuz diye?
S: Hayır.
Y: Kültürlü bir harbiyeli olarak durumu kendin sezemedin mi?
S: Kuşkulanacak bi durum yoktu.

Y: Neden radyoevine gittin? (İpini koparan oraya gitmiş)
S:Arkadaşlar hep oraya gidiyordu, ben de gittim.

Y: Aşağıda bastırılmış bir darbe belirtisi gördün mü?
S: Hayır.
Y: Neden dönmedin öyleyse?
S: Bir görev verilmişti. Bizi görevi verenlerin geri çekmesi gerekirdi.

[Hasan Akçay]

Arkadaşların çokça söylediği sözler:

- Bir darbe girişimi olmuş, bastırılmış. Biz nöbet tutmaya gidiyoruz dendi.
- Alarm dolayısıyla uyandım.
- Tabur komutanımız okulun kapısındaydı.
- Genel kurmayın önünde ateş yedik.
- Orda birisi "Yanlışlık oldu, gelenler harbiyeliymiş. Ateş keees" diye bağırdı.
- Elimizi kolumuzu sallaya sallaya geçtik.
- Orduevinin önündeki subaylar "Harbiyeliler, uyanık olun. Rüzgar nereye eserse oraya yelken açın" diyordu.

Ve karşı saldırıya geçtik.

- Neden kendi komutanlarımız bizi aramadı?
- Bizimle hareket eden erler mahkemeye verilmedi. Bizim suçumuz harbiyeli olmak mı?
- Uçaklar hem bildiri bırakıyor hem ateş ediyordu. Bildiriler oltanın ucundaki zokaydı.
- Harb okulu binasına sabotaj yapılsa, örneğin bomba konsaydı da biz ölseydik suçlu biz mi olacaktık?
- Darbeciler neden rahatça okula girebildi? Okul kapısında neden nöbetçi yoktu? Başbakanın "Durum
vahimdir, üç güne kadar vahim şeyler olabilir" dediği bir zamanda okul neden yol geçen hanı gibiydi?

- Darbeci Turgut Alpagut'u hademe sandım.
- Talât Aydemir'i iki tomsonlu arasında görünce tutuklanmış sandım.

Ve kahkahalar... Güldüğümüz şeyler de kendi sözlerimizdi:

- Yürüye yürüye radyoevine yürüdüm.
- Ananos mananos duymadım.
- Anons duymadım, çok karanlıktı.
- Bi cemseye bindim, şey... reoya, sonra cipten indim.
- Sınıfta ders çalışıyordum, alarm dolayısıyla uyandım.
- Sayın savcıya bize ağabeylik ettiği için müteşekkirim (yağcııı).
- Merdivenin üstünde apartman vardı.
- Hani okulun kapısında duvar gibi direkler (sütun sütun).
- Ne var ne yok, kim kimi yiyor diye merak ettim.
- Uçaklar bomba gibi bişeyler atıyordu (yok armut atacaktı).
- Üsteğmen "Valla ben yeni evlendim. Beni bu işe karıştırma" dedi.
- Alarm vaaar, fasulye kazanı patladııı feryatlarıyla uyandım.
- Ben köşede doksan derece gibi duruyordum (?!)
- O menfur gecede ben de koruda uyudum.
- Kurmay albayla kucaklaştık. O ağladı, ben ağladım.
- Radyoevinin yanındaki Kız Tekniğe gittim, zaten hep giderdim.
- Belki bida gelemem diye radyoevinde son bi tur attım.
...

[Hasan Akçay]

Gülüşmelerimizden zannederim yargıç da hoşnuttu. Çünkü o sıcakta
nerdeyse kucak kucağa oturmanın zorluğunu takdir ediyordu. Çok kere
kendisi de espri yapardı.

Sanık: Efendim, üniformamı giyememiştim. Picamamın etekleri sarkıyordu.
Yargıç: Toplasaydın eteklerini.

Sanık: Bir eve gittim. Kapıyı tıkladım. Tanrı misafiriyim, açın dedim. Açtılar.
Yargıç: Elbet açarlar, elinde silah vardı.

Yargıç savcıyı her fırsatta bozardı. Bir keresinde savcı Genel
Kurmayın orda kaç silah ateş etmiştir, tanığa sorulmasını istedi.

Yargıç: Bilir mi o! Yine de sordu, saydın mı kaç mermi atılmış?

Bir keresinde yargıcın dalgınlığına geldi, savcının tanığa soruları
bitmeden öğrencilerin soru sormasına izin verdi. Sorular bitti. Savcı
bir daha izin istedi.

Yargıç: Herkes sırasını bilsin canım. Senin sıran geçti.
Savcı: Ama efendim biz bitirmeden sanıkların sorularına geçildi.
Yargıç: Hah bu kere haklısın.

Çalışma saati bittiği halde duruşmaya son verilmedi. Öğrenciler sabırsızlandı,
salondan "gereği düşünüldü" sesleri gelmeye başladı. Nihayet yargıç "gereği
düşünüldü" dedi. Ve aynı anda bütün salon: gereği düşünüldü. "Yaşa!" diyen-
ler, avuçları havada alkışlamaya hazırlananlar vardı.

Yargıç: Uzatırım haaa.

[Hasan Akçay]

Bizim böyle gülüşmemize ifrit olan biri de varmış: okul komutanı. Bizi
yemekhanede topladı, gözlerinden ateş saça saça şu konuşmayı yaptı:

Avluda yürürken bir subaydan herif diye söz eden olmuş. Had-
dine mi düşmüş. Eğer bir subayıma her hangi biriniz saygısızlık ederse
hepinizi teker teker cezalandırırım.

Mahkeme salonu tiyatro değildir. Sizin 21 Mayıstaki davranışınız da
övünülecek, gülüp geçilecek bir şey değil. Gülün gülün siz burda,
millet te size gülüyor. Sizin ar damarınız çatlamış. Yaptığınız ahlaksız-
lıktır.

Bari mert olun. Yok kız arkadaşımı görmeye Kız Tekniğe gittimmiş,
yok üşüdüm de radyoevine girdimmiş... Erkek olun. Bir insan erkekse
erkektir, her zaman doğruyu söyler.

Bu kadar.

Bundan sonra sayın generale erkek general dedik. Erkek general
geliyor dendi mi kaçacak delik arardık. Kaçamazsak kediye yakalanmış fare
misali felaketimizi beklerdik. Örneğin sınıfta ceketsiz durmaya izin verilmiş
olduğu halde her hangi birimiz ceketsiz olduğu için tecrid cezası alabilirdi.

[Hasan Akçay]

Benim suçum büyük. O gece soğukkanlı bir şekilde deponun
kapısını kırmışım, mermi sandığı taşımışım, arkadaşlara mermi dağıtmışım.
Bunu Bircan Sevgör ilk ifadesinde söylemiş. "Yanımda Hasan vardı" demiş.
Hangi Hasan? Savcı bölüğün fotoğraflarını Bircan'ın önüne koymuş, beni
göstermiş, "Bu mu?" Bircan "Evet" deyivermiş.

Bircan sonra bana geldi. Yanıldım, özür dilerim dedi. Mahkemede
düzeltirim. Ama ifade verirken heyecanlandı, şaşırdı, hatasını düzeltmeyi
unuttu.

İfade sırası Hasan Şenarbay'a geldi. Hasan mermi sandığı taşıdığını
söyledi. Söz aldım. "Efendim, Hasan mermi sandığı taşıdığını söylüyor.
Bircan'ın tutanaktaki hatası düzeltilsin."

Yargıç Hasan Şenerbay'a sordu: sen mermi sandığı taşıdın mı? Hasan
bu kere "Hayır, taşımadım" dedi. Yargıç "Neyse..." dedi, "zaten esasa
taalluk etmez bu."

Avukatlar benim bu çıkışımı hoş görmediler. "Birbirinizi suçlamayın
Hasan Akçay gibi" diye bir kağıt gönderdiler. Kağıt elden ele dolaştı.

İfade sırası başka bir arkadaşa geldi. Arkadaş: Tarım Bakanlığının
yakınındaki kavşakta Önder Aydınlı* "Biz kemalistler!" diye bağırıyordu...
Haydaaa. Yine söz aldım:

Efendim ben de ordaydım, olmadı öyle bir şey. Arkadaş: Hasan Akçay'ın
bulunduğu yer kavşağa uzaktır. Onun için duymamıştır, ben duydum.

Offf.

__________________________________________________ _____
*Önder Aydınlı darbeci subaylarla birlikte Mamak'taki "1 Numaralı Mah-
keme"de yargılanıyordu, iddianameye göre elebaşıydı.

[Hasan Akçay]

TANIKLAR


Kenan Güven
(Kur bnb, Harbokulu 2. tabur komutanı)

02.00 gibi okula geldim. Nöb subay Şendoğan'ı
gördüm. Darbeci subayların okulu ele geçirmiş
olduğunu anladım. Talat Aydemir'le karşılaştım.
Bana görev vermek istedi. Reddettim.

Okuldan çıktım.

Aşağıda bir öğrenci grubunu sıraya soktum, Çan-
kaya'ya doğru "İleri! Marş!" dedim ama üçüncü
taburdan İbrahim Demir buna engel oldu. "Geriye
dön! Marş!" diye bağırdı. Öğrenciler geriye dön-
düler, uzaklaştılar.

İbrahim bana da silahını çevirdi, "Burda senin
borun ötmez!" dedi.

Yargıç: Okul kapısında öğrenciler sizi selamlamış,
onları neden emrinize almadınız?

Tanık: Silahlarını üzerime çevirenler vardı, kork-
tum.


Nuri Hazer
(Tuğgeneral, 28. tümen komutanı):

Önce ortalıkta
harbiye öğrencileri yoktu,
sonra göründüler.

Ben aralarından geçtim. Bana parola sormadılar,
ateş etmediler.
Şoförüm "Ateş ettiler" derse inanmayın,
öyle olsaydı ben de duyardım.

Radyoevindeki öğrencilerle
herhangi bir yanlışlık ve kazaya sebep olabilir endişesiyle
sabaha kadar temas kurmadık.

Sabahleyin
başlarında bulunan subayla temas ettim
ama bu temastan öğrencilerin haberi yoktur,
onlar karşıda duvar gibi duruyorlardı.
Sivil halkın yanında
silahlarını teslim etmek istemiyorlardı.

Sonunda
itirazsız
arabalara binip okullarına döndüler.


Necati Özdemir
(Kur alb, Okullar dairesi öğretim şubesi müdürü):

Olayı duyar duymaz
sivillerimi giydim, Kızılay'a doğru hareket ettim.
O meşhur Fethi Gürcan'ı gördüm
fakat o beni görmedi,
görseydi beni muhakkak şehit ederdi (gülüşmeler).

Öğrenciler azimliydiler,
gözlerinden ateş saçıyorlardı.
Kur'ân üzerine yemin ederim ki
önlerine ana babaları çıksa
çiğner geçerlerdi.

Bütün salon: Yuuuh!

Yargıç: Ne demek yuh! Diyeceği olan varsa gelir
mikrofon başında konuşur.
Böyle olursa tedbir alırım. Bakın
bu hareket sizin o geceki halinizi de anlatır.

Tanık: Evet efendim, o gece tıpkı böyleydiler.
Yargıç: Siz de susun efendim, söz vermeden konuşmayın.

Öğrenci 1: Bu albay o gece önümüze geçip gelin ardımdan demiş te gelmemiş miyiz?
Öğrenci 2: Bi yelkencidir, göreve gideceğine sivillerini giyip durumu izlemeye gidiyor.
Öğrenci 3: Fethi Gürcan beni şehid ederdi diyor, kendisi Fethi Gürcan'ı niye vurmamış?

Avukat Asım Ruhacan: Tanık, öğrencileri uyarmaya çalışan bir subay topluluğu görmüş mü?
Tanık: Görmedim. Ama öğrencileri siviller uyarıyordu... Muhterem hakim bey! Şu talebe
bana fena halde başını salladı, hem de fena halde!
Yargıç: Kimdir o?
İbrahim Demir: Hayır efendim sallamadım. İspat edebilirim.
Savcı: Efendim İbrahim Demir'in bari bu hareketi hakkında bir karar verilsin.

Yargıç savcının talebini kâle almadı.

İbrahim yalnızca başını sallamış,
herkesin vücudu zangır zangır sallanıyordu.

Ah benim garib anam,
babaların şahı babam!
Sizi çiğner geçermişim...
Yuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuh!

Ordakilerin çoğu
subaylar dahil
üzüntümüze isyanımıza kapılmış,
ağlıyordu.

Yargıç: Öğrencilerin aldatılmış olup olmadığı hakkındaki kanaatiniz nedir?
Tanık: Azimliydiler, kararlıydılar.
Yargıç: Bu kanaate nerden vardınız?
Tanık: Çünkü parolaları "harbiyeli aldanmaz"dı.
Yargıç: Peki çekilebilirsiniz.

Önümden geçerken gözlerimi yumdum
ama çoğu arkadaşın
yüzüne tükürür gibi baktığından,
"senin gibi subay olacağıma olmayayım daha iyi"
dediğinden eminim.


Müberra Yetkin
(spiker)

Öğrenciler dadyoevini
işgal ettiler. 30-40 harbiyeli
bana silah çekti.

Radyodan yapılan
bütün uyarıları
öğrenciler her halde duyuyordu,
hepsi dinliyordu.

"30-40 harbiyeli bana silah çekti" deyince
salonda gülenler oldu.
Yargıç: Gülmeyin gülmeyin, ağlamak lazım. Hani nöbet tutmaya gitmiştiniz?

Oysa gülünç olan
1 kadına 30-40 harbiyelinin silah çekmesiydi.
Müberra Yetkin
sözleriyle
karikatür çizmişti.


Orhan Çokdeğer
(Kur alb, Ankara Merkez komutanı)

Tarım Bakanlığının önünde 15-20 öğrenci
itirazsız teslim oldu.
Yalnız içlerinden biri silahını vermek istemedi. Zaten
bence de bir askerin silahını teslim edivermesi
şerefli bir hareket sayılmaz.

Bunların arasında ateş etmesini bilmeyenler de vardı,
biri cemseye binerken kazayla ateş etti.


Nazmi Balcı
(Yedek tğm)

Parolayı öğrendim. Genel Kurmayın önündeki subayları
içeri aldık. Sonra tankların başında nöbet tutmaya başladım.
Harbiyeliler geldi. Başlarındaki subay
"Sen ne arıyorsun burda?" dedi.
Görevliyim dedim.
"Burda nöbet tutacağına gel gidelim radyo evinde tut."
Gittim. Sabaha kadar radyo evinde kaldım (gülüşmeler).
Yargıç: Bu da aldatılmış!


İbrahim Divriz
(Er)

Depo nöbetçisiydim. Öğrenciler kapıyı açmak için
üzerime yürüdüler. Gotün gotün gittim (gülüşmeler).
Yargıç: Gülmeyin. Bunları siz eğiteceksiniz.


Süleyman Tuncay
(Hava tuğgeneral)

İran hava kuvvetleri komutanına verilen
kokteyldeydim. Olaydan 24.00'ten önce haberdar
oldum.

Tandoğan alanında Harbiyeliler tarafından
durdurulduk.

"Başınızda kim var? Kimden yanasınız?" dedim.
Başımızda kim olduğunu söyleyemeyiz, dediler.

Uyardık.
"Emir kuluyuz, siz olsanız ne yapardınız?"
dediler.

Bir yüzbaşının gelmesiyle sertleşiverdiler.

Başlarında Talat Aydemir'in bulunduğunu
biliyorlardı. Yalnız öğrencilerden bazıları 23.30'da
yataklarından kaldırılıp getirildiklerini söylediler.
Elazığ'lı esmer bir öğrenci "Talat Aydemir'den
emir alıyoruz" dedi.

Tuğgeneral Tuncay'ın yanında başka havacı subaylar
da varmış, hepsi tek tek gelip tanıklık ettiler. Yargıç birin-
den Erzurum'lu öğenciyi tanımasını istedi.

"Gelsinler buraya" dedi. Benzer görünüşte 5, 6 arkadaş
kalktılar. Ama aralarında Erzurum'lu yoktu.

Tanık eliyle gösterdi, "Şudur" dedi. Salonda gülüşmeler
oldu. Yargıç ta gülümseyerek "Olur böyle şeyler" dedi, "her-
kes yanılır... Erzurum'lu öğrenci gelsin!" Geldi. "Bu mu?"
Tanık kızararak "Evet bu!"

Bir öğrenci: Efendim sayın tanık kokteylden geliyormuş,
acaba içkili miydi?

Avukat Asım Ruhacan da tanığa bir soru sordu. Ta-
nık "Avukat bey ne konuştuğunu galiba bilmiyor!"
dedi.

Ruhacan: Avukat bey ne konuştuğunu biliyor, TANIK
ne konuştuğunu bilmiyor!

Yargıç: Buna izin vermem.
Ruhacan (bağırarak): Vermeyin efendim, konuştur-
mayın böyle!

Asım Ruhacan sevdiğimiz bir hukukçuydu. O gelir
gelmez moralimiz yükselirdi. Çok az ama çok kritik
sorular sorardı. Örneğin tanıklık eden bir yarbay
dedi ki:

O gece dört öğrencinin hareketten vaz geçmelerini
sağladım. Durumu pek âlâ biliyorlardı. Onları Merkez
komutanlığına götürüp radyo dinlettim.

Ruhacan: O sırada radyoda kim konuşuyordu?
Yargıç: Tabi ki devlet adamlarımızdan biri. Öyle değil mi?
Tanık: Efendim evet.

Ruhacan: O halde sayın tanık öğrencileri hükümete karşı
hareket etmekte olduklarına inandırmaya çalışıyordu. Öğ-
renciler gerçeği bilseydi radyo dinletmek gerekmezdi.

Tanık o ana kadar yaptığı suçlamaların boşa gittiğini gö-
rünce şaşırıverdi.

Yargıç: Elbette, tanık bunu söylemeye çalışıyordu zaten.


*

Tecriddeki bir öğrenci itirafname gibi bir rapor yazmış ve bu, tecrid-
deki herkese imzalatılmış ama ötekiler raporda ne var bilmiyordum
diyorlar.

Her birinin savunması şöyle:

Raporu yazanı tanımıyorum. Beni sabahın karanlığında kaldırdılar,
bir odaya götürdüler. Önüme boş bir kağıt koydular, "İmzala!" dedi-
ler. Baskı zoruyla imzaladım.

Savcı: Suçlananlar neden 1459 öğrencinin her hangi biri değil de
özellikle bunlardır?

Savcının bu sorusu elbet önemliydi ama yargıç rapora savcı kadar
önem vermiyordu, sanki ört bas etmek ister gibiydi. Raporu yazdı-
ran yarbay duruşmada tanıklık ederken "Efendim raporu yazan öğ-
renciyi tanıyorum. Az önce burdaydı" dedi.

Yargıç "Kimdir o? Gelsin buraya!" demedi.

Ve onun kim olduğunu hepimiz biliyorduk. Yarbay tanık kürsüsü-
ne yürürken onun nasıl saklandığını gördük ("o" beraat etti).

*

Bana yöneltilen suçlardan biri de o gece nasıl teslim olduğumla
ilgiliydi. Ben ve yanımdakiler "teslim olduk, teslim alınmadık" di-
yorduk. Savcının iddiasına göre ise müsademe (silahlı çatışma)
sonucu teslim alınmışız. Bir çete gibi, vuruşa vuruşa.

Duruşmada bizim gruptan biri ifade verirken sürekli soruluyordu:
Kimle müsademe ettiniz? Savcı, Erdoğan hakkında iddiasını daha
da ileri götürdü:

Erdoğan Gülsoy bu grubun başıymış. Elimizde delil var.

Erdoğan sersemledi: vallahi efendim yok öyle bir şey... Garibim
ha bire sağa sola bakıyordu.

Yargıç bana da sordu: Siz çarpışarak mı teslim oldunuz?
"Hayır efendim!"
Tanıklar gelir de öyle oldu derlerse mahcub olmak var ama.

Kontrolumu kaybettiğimi hatırlıyorum: Efendim, eğer yalan
dolanla olacaksa ben ceza almaya da razıyım.
Yargıç: Orası bizi ilgilendirir. Yalan mı değil mi biz biliriz.
Kendimi toparladım: Evet efendim, baş üstüne komutanım.

[Hasan Akçay]

Tanık olarak muhafız alayının komutanı kur alb İsmail Hakkı Bayındır
geldi. Yargıç sordu:

Size gelen bütün öğrencilerle ilgili olarak müsademe sonucu teslim
alındılar deniyor. Müsademe sonucu mu teslim alındılar?

Tanık: Onu ben bilemem, onları getirenler bilir. Ben müsademeden
söz eden bir liste imzalamadım. Ayrıca, bu bir serlevhadır (başlık).
Serlevha diye herşey yazılabilir (?!)

Bütün arkadaşlar listenin bize dayak atan yüzbaşı tarafından hazır-
landığını düşünüyor. Erdoğan'ın açıklaması şöyle:

Yüzbaşı Muhafız Alayının adlî subayı. Önce müsademe başlıklı liste-
yi hazırladı, imza için alay komutanına sundu, komutan imzalamadı.
Bunun üzerine yalnızca "teslim alınanlar" yazan listeyi hazırladı. Ko-
mutan imzaladı. Yüzbaşı imzasız listeyi imzalıya iğneledi, ikisini de
yolladı.

Bu arkadan vuruculuk o yüzbaşının karakterine çok uyar diyorduk.
Tanıklık etmeye gelsin, soracağım:

"Nerelisin?"

Nereli olursa olsun "senin kanın bozuk" diyeceğim. Eğer son iste-
ğim sorulursa o yüzbaşıya dayak atmak istiyorum diyeceğim.

*

Anlatacaklarım bu kadarla kalsın. Gına getirtmeden burada bıra-
kayım.

[Hasan Akçay]

SAVUNMALAR

Ethem Baykara:
(Alb, oğlu sanık)

Bir tabur komutanı ki kendisini selamlayan öğrencilerini
korktum diye emrine almaz,
bir alay komutanı ki hareket başlar başlamaz
gider Genel Kurmaya sığınır,
bir okul komutanı ki yıl içinde öğrencilere yaptığı
konuşmaları delil olsun diye kasede aldırır,
nöbetçi heyetinin o geceki kavuk sallayıcılığı malum...

Sonra da kalkar öğrencileri muhakeme edersiniz. Bu
masum öğrenciler kimlere paravan yapılıyor? Sanık
sandalyelerinde okul idaresini görmek isterdim ben,
öğrencilerin komutanlarını görmek isterdim.

Ben Muhabere Okulu komutanıyım. Emrimde beşbin asker
var. Hükumet olayı önceden bildiği halde beni haberdar
etmedi. Yine de askerlerimi sabaha kadar sıkı kontrol altın-
da tuttum, hiçbir olaya mahal vermedim. Peki benim asker-
lerim de Harb Okulu öğrencileri gibi bir kör dövüşüne atıl-
saydı ülkenin hali ne olurdu?

*

Bazı öğrenciler gibi
ben de savunmamı kendim yaptım,
kısa tuttum:

Efendim esas hakkındaki mütalâda benim mermi sandığı
taşıdığım Bircan Sevgör'den naklen öne sürülüyor. Ben
bunun isim benzerliği yüzünden, yanlışlık eseri olduğunu
duruşmada Hasan Şenerbay'ın sorgusu esnasında belirttim.

İkincisi o gece bizim
vuruşa vuruşa teslim alındığımız öne sürülüyor.
Delil olarak Muhafız Alayından gelen listeye
atıfta bulunuluyor.

Oysa Muhafız Alayı komutanı
kurmay albay İsmail Hakkı Bayındır
öğrencilerin nasıl teslim alındığıyla ilgili
sorunuzu şöyle cevapladı:

Onu ben bilemem, getirenler bilir. Esasen ben vuruşmadan söz eden
bir liste imzalamadım. Zaten o bir serlevhadır, serlevha diye her şey
yazılabilir.

Öteki tanıkların söylediklerini hatırlatayım.

Kur albay Orhan Çokdeğer: Tarım Bakanlığının önünde 15-20
öğrenci kendiliklerinden gelip bize teslim oldular. Yalnız içlerinden
biri silahını vermek istemedi. Zaten bence de bir askerin silahını
teslim edivermesi şerefli bir hareket sayılmaz. Bunların arasında
ateş etmesini bilmeyenler de vardı, biri cemseye binerken kazayla
ateş etti.

Yarbay Ziya Karahan: Tarım Bakanlığının önünde 50-60 öğren-
ci kendiliklerinden bize teslim oldular. Yalnız bazıları silahlarının
alınmasına hassasiyet gösterdiler. Bunları gruplar halinde Muhafız
Alayına ve başka yerlere sevkettik.

Efendim beratımı talep ediyorum.

Ardımdan Bircan Sevgör söz aldı, mermi sandığı konusunda be-
nim doğruyu söylediğimi belirtti, "Yanılmışım, özür dilerim" dedi.

*

https://www.youtube.com/watch?v=_xO6CGE0gRc&t=205s
Bu videoyu dün gördüm.
Taksim'deki anıta Harbiyeli Aldanmaz diye çelenk
koyan bir arkadaş "Biz aldanmadık" diyor. O yüzden şart oldu,
defterimden bir bölüm daha alıntılayayım:

*

Savcının esas hakkındaki mütalâsını bildirmesi için
duruşmalara sekiz gün ara verildi. Bu sekiz gün bize çok uzun geldi.
Ders kitaplarımız toplanmıştı. Roman kıtlığı çekiyorduk.

Günde iki saat
avluya çıkmamıza izin vardı. Top oynar, volta atardık.
Bazan film de izlerdik.

Savcının çalıştığı yer görünüyordu
ama biz hala işin şakasındaydık,
bize ceza verecekleri ihtimal dışıydı.
Olmazdı öyle şey. Havsalamız almıyordu.

Şakalarımız eskisinden de bol ve "hizmete özel"di.

Örneğin film izlerken
üstümüzden bir uçak mı geçiyor,
bir arkadaş ciddiyetle haber verirdi:
"Korkmayın uçaklar bizden."

Filmde rol icabı senet mi imzalanıyor,
bütün arkadaşlar bağırırdı:
"Heeey, okumadan imzalama. Talât'ı gördüm yazarlar."

Bazan film var denir, toplanırız ama iptal edilir,
gûya hayıflanırız: "Tüh yahu, yine aldatıldık"

Şiirler, nazireler yazdık:

Yıllarca okudum hiç kalmadan
Aklıma zerrece kuşku gelmeden
Bir kuru aferin bile almadan
Sınavdan sınava atılmışım ben.

Ruhumu sarsa da yıldızın hali
Takmaya talihim el vermez gayri
O gece bir kuru yaprak misali
Rüzgarın önüne katılmışım ben.

Adıma sanık talebe diyorlar
Tahliye istedim "yok be!" diyorlar
Aldandım diyorum, "Deve!" diyorlar
Bir Saldırgan oğlu Satılmış'ım ben.

Sandalyelerin arkasına çakıyla, kalemle neler yazdık:

1459 MASUM HARBİYELİ
İBNE TALÂT

VATAN DEDİK HAİN OLDUK
MİLLET DEDİK SANIK OLDUK
HÜRRİYET DEDİK MEVKUF OLDUK
ADALET DEDİK...

Kısacası
öldük ölümden birşeyler umarak
bir büyük boşlukta bozuldu büyü
ALDANDIK kardeşim,
harbiyeli aldanmaz
diye bağıra bağıra aldandık.


SAVCININ ESAS HAKKINDAKİ GÖRÜŞÜ

Sekiz gün sona erdi,
savcı mahkemeye
"esas hakkındaki görüş"ünü sunuyor.
Özetle talepleri:

-320 sanığın aklanması
-1139 sanığın 5 yıldan 15 yıla kadar ağır hapsi
ve kamu haklarından yasaklanması.

Savcı görüşünü okurken
yargıç tavanı seyretti,
sonunda "Tamam mı?" dedi,
alıp dosyaya koydu.

*

İlginç olan
en başta okunan iddianamede ne varsa
"esas hakkındaki görüş"te
nerdeyse aynen o vardı.

Tanıkların sanıklar lehindeki ifadeleri
hiçbir şeyi değiştirmemişti.
Örneğin bizim grubun vuruşa vuruşa teslim alındığı iddiası
"esas hakkındaki görüş"te aynen duruyordu
tanıkların iddiayı çürüten beyanlarına inat.

Savcının bu duyarsız tavrını
ben de
savunmamda kendimce dile getirdim.
Yüzümü savcıya çevirdim, savcıya baktım
ama "sayın savcı" demedim, "sayın savcıLIK" dedim.
Saygım makamaydı.

Duruşma yargıcı
başını evet anlamında eğdi
ve gözleriyle anlıyorum dedi.
O andaki sezgim bu idi.

*

Tabi
disiplin de toz duman oldu.
Bağıra çağıra protesto edenler,
sandalyeleri tekmeleyenler,
birbirinin omuzunda ağlayanlar,
dışarı çıkanlar,
içeri girenler...

Displinden sorumlu subay
umut vermeye,
teselli etmeye çalışıyordu:

Arkadaşlar! Kendinizi bırakmayın,
o savcıdır,
Şeker de verir çikolata da.
Onun istediği olacak değildir.

Salona
tuğgeneral Burhan Ercan girdi.
Tısss. Herkes kediye yakalanmış fare
oluverdi.
.

[dost1]

Hasan Akçay kardeşim,
Rahmetli Talat Turhan abi vardı. O yıllarda tanıyor muydunuz?