Kur’an’ı Anlamada Misal Metodolojisi

[pramid]

Kur’an’ı Anlamada Misal Metodolojisi



1. Kur’an’ın Anlatım Dili: Misallerle Konuşma
Kur’an, “Andolsun biz bu Kur’an’da her türlü misali verdik” (Zümer 27) buyurarak, anlatım dilinin mecazlar ve örnekler üzerine kurulu olduğunu açıklar. Ancak insanlar çoğu zaman, bu misallerin işaret ettiği anlamları kavramak yerine, yalnızca görünen örnekler üzerinde tartışır. Oysa Kur’an’ın bu misallerle kastettiği, insanın iç dünyası ve gerçek hayatla doğrudan ilgili hakikatlerdir.

Kur’an, sadece tarihi olaylar anlatmaz; insana, insanla ve insan için konuşur.

2. Kur’an’da Canlandırma ve Konuşturma
Kur’an’da dağ, yer, gök gibi cansız varlıkların konuşturulması; bu varlıkların bir temsil aracı olduğunu gösterir:

“Dağlar konuşur mu?”

“Yeryüzü dile gelir mi?”

“Gök duman halindeyken ona ‘gel’ dedik…”

Bu gibi ifadeler, aslında insanın içindeki yapılarla, psikolojisiyle veya toplumsal süreçlerle ilgili mecazi anlatımlardır.

3. Yusuf Suresi: En Güzel Misal
Yusuf suresi, Kur’an’ın “ahsenü’l-kasas” (en güzel kıssa) olarak tanımladığı tek kıssadır. Yusuf, insandaki “gören” melekedir. Yani kalptir; “göğüslerdeki gözler kör olur” (Hac 46) ayetiyle işaret edilen hakiki görme merkezidir. Yusuf’un kuyulara atılması, iftiraya uğraması, zindana düşmesi; kalbin değersizleştirilmesi, bastırılması ve unutulmasıdır. Ancak Yusuf’un yeniden saraya çıkışı, insandaki bu asli melekelerin yeniden değer kazanmasını ve hayatı doğru “tevil” edebilmesini simgeler.

Yusuf, görünene değil, ardındaki hakikate bakabilen yetenektir.

Yusuf’un soy zinciri de bu gelişimi sembolize eder:
İbrahim: Haniflik – Öz benliğe yönelme

İsmail: İşitmek – Anlayışa açık olma

Yakup: Yakin bilgi – İçsel kesinlik

Yusuf: Olayların derin anlamını çözümleme

4. Sürelerin İsimleri de Birer Misaldir
Maide (Sofra): Zahiri anlamda yemek gibi görünse de aslında “manevi beslenme”yi anlatır. İnsan hangi fikirle beslenirse, ona göre bir kimlik kazanır.

En’am (Hayvanlar/Nimetler): Yenilen içilenler değil, ruhsal anlamda alınan bilgiler, öğreticilerdir.

Bu surelerde anlatılanlar, sembolik olarak insanın zihinsel ve ruhsal gıdasına işaret eder.

5. Toplumların Kıssaları: Evrensel İnsanlık Halleri
Kur’an’da anlatılan kavimlerin kıssaları, sadece geçmiş milletleri değil, bugünkü insanın içindeki olumsuz eğilimleri anlatır:

Ad Kavmi / Hud: Kibir ve bilgide büyüklük taslama

Semud Kavmi / Salih: Gerçeği bilmek yerine cehalete sarılmak

Nuh’un Kavmi: İnatçılık ve direniş

Bu kavimlerin kıssaları, insanın ruhsal yükselişine engel olan tavırları temsil eder.

6. Medyen Misali: Dinî Değerlendirmede Ölçü Kullanmak
Medyen halkı, dinî konularda ölçüsüzlük ve yanlış değerlendirme yapan bir toplumdur. Onlara gönderilen Şuayb Peygamber, "ölçü ve tartıyı doğru tutun" çağrısıyla gelmiştir. Bu çağrı, yalnızca ticari adaleti değil; esasen dinî bilgi ve hüküm verirken adil ve ölçülü olmayı ifade eder.

Medyen = Din = Ölçmek = Değerlendirmek
Doğru ölçmeyen, doğru inanamaz; doğru inanamayan ise yüceleşemez.

7. Kur’an’da Geçen “Fırtınalı Deniz” Misali
Fırtınalı denizde dua eden insan örneği, hayatın tehlikeli ve zor anlarındaki gerçek yönelişimizi gösterir. Bu anlatım doğrudan yaşadığımız hayatla ilgilidir; deniz ve fırtına, mecazi olarak hayatın zorluklarını temsil eder.

Sonuç:
Kur’an, insanın iç dünyasını, ruhsal yolculuğunu, ahlaki evrimini misallerle anlatır. Her kıssa, her sure, her kelime; daha büyük bir hakikatin parçasıdır. Kur’an’ı yüzeysel değil, derinlemesine ve misal diliyle anlamaya çalışmak; onun en büyük davetlerinden biridir.

“Biz size öyle bir kitap indirdik ki, onda sizin zikriniz (özünüz, gerçeğiniz) vardır.” (Enbiya 10)

https://dersvekuran.blogspot.com/202...ojisi.html?m=0