Hat Sanatı

[hiiic]

Sanatçıyı sınırlandırmayalım

[sevginur]

Hat sanatı nedir nasıl yapılır malzemeleri nelerdir...?KULLANILAN MALZEMELER

Kalem: Hat sanatında da yazının temel aracı kalemdir. Hat sanatında kalem olarak daha çok kamış kullanılır. Kamışın ucu yazılacak yazının kalınlığına göre makta denilen sert maddelerden yapılmış altlığın üstünde eğik olarak tutulur ve kalemtıraş olarak adlandırılan özel bir bıçakla yontularak belli bir açıda kesilir. Celi yazılar da ise ağaçtan yapılmış kalın uçlu kalemler kullanılır.

Mürekkep: Hat sanatında kullanılan mürekkep de özel olarak hazırlanır. İs ile arapzamkının dövülmesi neticesinde elde edilen bu mürekkep akıcı biçimde yazı yazmayı sağlar, yanlış yazma durumunda da kolayca silinir.

Kağıt: Hat sanatında kullanılan kâğıtlar da özeldir. Kağıtlar evvela hamurları ne olursa olsun, nebati ve madeni boyalarla çeşitli renklere boyanırlar. Mürekkebi emip dağıtmaması, kaleme akıcılık sağlaması için kâğıtların yüzeyine âhar denilen bir madde sürülür ve daha sonra da mührelenir.

Hokka : Mürekkep hokka içinde saklanır. Camdan başka pişmiş topraktan, metalden, çeşitli ağaçlardan hokka yapılabilir. Kalem sokulduğunda uç dibine vurup bozulmasın diye hokkanın içine lıka denen bir tutam ham ipek konur.

HAT KALEMLERİ


MAKAS



DİVİD


MAKTA VE KALEMTRAŞ


HATTATLAR VE ÖRNEKLERİ


Hattat: Erol Dönmez (Abdülhadi)
Ah min'el-aşk
"Ah! Aşkın elinden..."



Hattat: Hasan Çelebi
"





Hattat: Hasan Türkmen
Reyhani Simetrik İstif

[sevginur]

Hat sanatında yazı çeşitlerini şu başlıklarda görebilirsiniz:
Aklâm-ı sitte
Muhakkak
Reyhânî
Sülüs
Nesih
Tevkî
Rikaa (icaze)
Diğer yazı çeşitleri
Ta'lik
Divanî
Rik'a
Kûfî
Aşağıda Hattat Hâmid Aytaç'ın hattıyla Hutut-i Mütenevvia' (Yazı çeşitlerini) inceleyebilirsiniz. Sayfanın devamından yazı çeşitlerinin açıklamalarını okuyabilirsiniz.

Hat Sanatında Yazı Çeşitleri

[indent]


Aklâm-ı Sitte
Aklâm-i Sitte; Sülüs-Nesih, Muhakkak-Reyhânî, Tevkî-Rik'a şeklinde birbirine tabi ikili gruplar halinde sıralanabilir. Bu üç gruptan Sülüs, Muhakkak, Tevkî ağız genişliği 2 mm.; Nesih, Reyhânî, Rik'a ise 1 mm. civarında olan kamış kalemle yazılır. Yazı karakteri itibariyle Muhakkak ile Reyhânî, Tevkî ile Rik'a birbirine çok benzeyen yaşları farklı iki kardeşi hatırlatır. Sülüs’le Nesih arasında ölçüleri dışında da belirgin şekil farklılıkları vardır.
***
1. Muhakkak
‘Muntazam ve muhkem’ anlamına gelen bu yazının harfleri sülüse nispetle daha büyüktür. Yani dikey olanlarla ‘Sin, fe, kaf ve nun’ gibi çanaklı tabir edilen harflerin sola uzayan tarafları daha uzundur. Dönüş noktaları köşelicedir ve sülüsteki gibi derin değildir. Ayrıca, satır halinde yazılır ve giriftlikten uzaktır. Harfleri ve kelimeleri açıktır.
2. Reyhânî
Muhakkak'ın kurallarına bağlı olup onun küçük yazılan şeklidir. Bu iki yazı 16. yüzyıla kadar Sülüs ve Nesih ile birlikte her yerde, bilhassa Kur'an-ı Kerim'in yazılmasında kullanılmışken bu tarihten sonra herhalde fazla yer kaplamasından olacak ki bütün İslam ülkelerinde terkedilmiştir.
3. Sülüs
Muhakkak'a nispetle harfleri biraz küçüktür. Başka bir karakteri, çanaklı harflerinin de biraz kısa ve derin olmasıdır. Bu yazı genel olarak Muhakkak ve Reyhânî'ye göre yumuşak bir görünüme sahiptir. Bilhassa kitap unvanlarının, levhaların ve kıt'aların yazılmasında kullanılmıştır. Bugün de bütün İslam ülkelerinde geçerlidir.
4. Nesih
Sülüs'ün küçüğü olan bu yazının sözlük anlamı ‘ortadan kaldırmak, iptal etmek’tir. Kitapların yazılmasında diğer yazılardan daha fazla kullanıldığı, yani diğer yazıların hükmünü ortadan kaldırdığı için bu adla anıldığı kabul edilmektedir. Bugün de Sülüs ile birlikte bütün İslam ülkelerinde kullanılmaktadır.
5. Tevkî
Sülüs'ün kurallarına bağlı olup onun biraz küçük boyda olanıdır. En belirgin özelliği birleşmeyen harflerin de birbirine bağlanabilmesidir. Eskiden halife ve vezirlerin mektupları bu yazı ile yazılırdı. Tevkî, padişahların buyruklarının üzerine yazılan, çekilen nişanın da adıdır. Bu yazı genellikle vakıf işlerinde kullanılmıştır.
6. Rikaa
Tevkî'nin kurallarına bağlı olup onun Nesih gibi küçük yazdan şeklidir. Sözlükte ‘küçük sayfa ve mektup’ anlamına gelen Rikaa, vakıf işlerinden başka Kur'an-ı Kerim'in sonunda dua sayfasında; yani hattatın kendi adını andığı ve eserini yazdığı yeri, tarihini ve Allah'a duasını bildiren bir veya iki sayfalık yerinde çoklukla kullanılmıştır. Aklâm-ı Sitte'den ayrı üslûpta gelişen Ta'lik, Divanî, Celî Divanî, Rik'a da önemli yazı türleridir.
Diğer yazı çeşitleri
1. Ta'lik
Tevkî hattının 14. asırda İran'da kazandığı değişiklikle ortaya çıkmış olup daha çok resmî yazışmalarda kullanılmıştır. Ta'lik ‘asma, asılma’ anlamına gelmektedir. Bu adı almasının sebebi harflerinin birbirine asılmış gibi bir manzara arz etmesinden ileri gelmektedir. Ta'lik yazı her şeyden önce harf şekillerinin oranlılığı ve çizgilerinin musikisi ile dikkati çeker. Ta'lik yazıda iki üslûp vardır. İran Ta'lik üslûbu ve Osmanlı Ta'lik üslûbu. Anadolu'da hattatlar 14. yüzyıla kadar İran üslûbunun etkisinde kaldı. Fakat Türk hattatları bu yazıda kendi görüş ve sanat anlayışlarını uygulamışlardır. Yesârî'nin öncülüğü ve oğlu Yesârîzade Mustafa İzzet'in gayreti ile yeni bir üslûp meydana geldi. Haşmetli Sülüs’ün yanında ince, kavisli, narin yapısı ve harekesiz yazılışıyla hoş ve şiir gibi görünüşe sahip olan bu Osmanlı Ta'lik hattının hürde (küçük) veya hafi (ince) denilen şekli edebi eserlerde ve divanlarda kullanılmış, fetvahanenin de resmi yazısı olmuştur.
2. Divânî

İran'da resmi yazışmalarda kullanılan Ta'lik hattı 15. yüzyılda Osmanlılara Akkoyunlular yoluyla gelmiş ve kısa zamanda büyük değişikliğe uğrayarak Dîvân-ı Hümâyun'daki resmi yazışmalar için kullanılmaya başlanmıştır. Bu sebeple Divanî adını almıştır. Harekesiz yazılan divanînin 16. asırda İstanbul'da doğan harekeli, süslü ve haşmetli şekline de Celî Divanî adı verilmiştir. Celî Divanî devletin üst seviyedeki yazışmalarında kullanılmıştır. Bu iki yazı da Türklerin icadıdır.
3. Rik'a
Osmanlı Türkleri'nin icadı olan Rik'a, Divanî hattındaki dikey harflerin boylarının biraz küçülmesi, sadeleşmesi, kavis ve meyillerinin azaltılmasıyla meydana gelmiştir. Sarayda doğan bu hat, günlük yazışmalarda ve mektuplarda kullanılmıştır. En eski örneklerine 18. asrın ilk yarısında rastlanan Rik'a 19. asırda Babıâli'de gelişmiş ve asıl hüviyetini orada bulmuştur. Babıâli'de Mümtaz Efendi (ö. 1871) tarafından yazıldığı ve üslûbu sonradan gelenler tarafından takip edildiği için Mümtaz Efendi Rik'ası veya Babıâli Rik'ası adıyla anılmıştır. Mehmet İzzet Efendi (ö.1903) tarafından geliştirilen ve sıkı kaidelere bağlı kalan bir çeşit Rik'a daha doğmuştur. İzzet Efendi Rik'ası denilen bu yazı daha sonra Arap aleminde Celî şekliyle revaç bulmuştur.
Kaynak: Hattın Çelebisi Hasan Çelebi. Tarih ve Tabiat Vakfı (TATAV) Yayınları, 2003

[merdem]

İbret alınmaz her gün okuruz ezbere de;
Bir ibret aranmaz mı ayetlerde ?
Ya okur geçeriz bir ölünün toprağına
Ya açar bakarız nazm-ı celilin yaprağına
İnmemiştir hele Kur’an bunu hakkıyla bilin
Ne teze mezara okunmak, ne fal bakmak için

İnmemiştir hele Kur’an bunu hakkıyla bilin
Ne duvarlara asılmak, ne el sürülmemek için

İnmemiştir hele Kur’an bunu hakkıyla bilin
Ne tezhip, ne sülüs, ne hat yazmak için

İnmemiştir hele Kur’an bunu hakkıyla bilin
Ne tapınak, ne nutuk, ne vaaz dini için

İnmemiştir hele Kur’an bunu hakkıyla bilin
Ne meslek kaygıları ne kariyer hesapları için

İnmemiştir hele Kur’an bunu hakkıyla bilin
Ne erkeği yüceltmek, ne kadını aşağılamak için
Ne Araba paye vermek, ne Acemi hor görmek için

MEHMET AKİF ERSOY


Mehmet Akif Ersoy'dan baskasi anliyamamis mi acaba Kur'an'in neden indirildigini?

Kirmizi isaretlenen satirlara hemen hemen hic ratlanmiyor bir cok sitelerde. Gerci bir cok satirlar es geciliyor ya Isimize geleni almaya her zaman icin alismisiz

Hat sanatı denilince Kur'an harfleri çevresinde oluşmuş güzel yazı sanatı akla gelir. Kur'an üzerinden/yoluyla para kazanmak degilmidir bu?

Bu konuda beni aydinlatacak olan kardeslerime simdiden tesekkürlerimi sunarim.

Selam ve dua ile.

[sevginur]

selamun aleykum merdem..


İnmemiştir hele Kur’an bunu hakkıyla bilin
Ne tezhip, ne sülüs, ne hat yazmak için

Allah rahmet eylesin ilhamını kurandan alan şairimizin ibretlik dizeleri bu günde güncelliğini koruyor..Verdiğiniz örnek carpıcı başka olumsuz bir örnek verseydiniz Hat sanatı ile yazılmış ''sen olmasaydın sen olmasaydın kainatı yaratmazdım'' derdimki hadis uydurulmuş kuran ayetleri ile delil bu hadisin ortaya çıkışındaki tarihi bilgileri paylaşırdık sizinle ama levha olan hat sanatını değil içeriğini yani kurana aykırı olan hadisi konuşurduk..
Ama siz ''İnmemiştir hele Kur’an bunu hakkıyla bilin''Ne tezhip, ne sülüs, ne hat yazmak için' şiir kısaca “bir benzetme sanatı”dır. Hat sanat dalı ile ugraşanların hepsini kuranı hakkıyla okumadıkları anlamında değil bir mecazidir kuran ayetlerini süs olarak kullanılmasını eleştiriyor ve kuranın hayatına uygulayarak yaşam alanına koymasını dem vuruyor. Aslında şiir yazmakta bir nevi sanat ,bir meşgaledir peygamberimizi beşerilikten '' kurta beni ya resullullah'' diyen İnsanları kötü yola sürükleyen şairmi bakalım ilgili ayetle Yüce Allah buyuruyor:
şuara süresi 224- Ve şu şairler; şüphesiz onlara azgın sapıklar uyar.
225, 226- Onların her vadide şaşkın şaşkın dolaştıklarını ve gerçekten yapmadıkları şeyleri söylediklerini görmedin mi?

ŞUARA 227. Ayet:

Ancak iman edenler ve salihatı işleyenler, Allah`ı çok çok ananlar ve haksızlığa uğratıldıklarında kendilerini savunanlar müstesna. Haksızlık edenler, hangi dönüşüme döndürüleceklerini yakında bileceklerdir.
224–226. ayetlerde kötülenen şairlerin iyileri, bu ayetle istisna edilmektedir. Çünkü şairlerin hepsi aynı değildir ve söylenmiş nice güzel şiirler vardır. Akıl ve bilgi sahiplerinin bunu reddetmesi, şiirin iyisine, yararlısına karşı çıkması düşünülmez. Ayete göre istisna edilen şairler aşağıdaki vasıflarda olanlardır:Bu sadece şairler içinmi diyorum sanat çeşitleri içinde öyle değilmi...Heykeltraş tarzı sanat yasaktır ama pizza kulesi yada eyfel kulesine tapınmıyorlar değilmi bunun gibi bir çok örnek verilebilir..


* İman edenler,
* Salihatı işleyenler,
* Şiirleri, tevhit, nübüvvet ve insanları hakka davet konusunda olanlar, [Allah’ı çok zikredenler],
* Kendilerini hicvedenlere karşılık vermeleri durumu dışında hiç kimseyi hicvetmeyenler [zulme uğratıldıktan sonra öçlerini alanlar].
şuara 227. Ayet:

Ancak iman edenler ve salihatı işleyenler, Allah`ı çok çok ananlar ve haksızlığa uğratıldıklarında kendilerini savunanlar müstesna. Haksızlık edenler, hangi dönüşüme döndürüleceklerini yakında bileceklerdir.
Allah insanı imtihan etmek için dünyaya göndermiştir. Bu imtihanın amacı da kimin daha iyi kul olduğunu ortaya çıkarmaktır. İmtihanın neticesinde kazananlar ödüllendirilecek, kaybedenler de cezalandırılacaktır.

İmtihan araçları çeşit çeşittir. Allah’ı dikkate alan insan olduğu için O’nun koyduğu haramları işlemekten kaçınır. Müslüman, Allah yokmuş gibi davranamaz.Ama kimse bir şiirde hat sanatı geçti diye zararlıdır yada haramdır diyemez..

sevgi ve saygılarımla...


(şiirle ilgili ayet bilgilerinin )
kaynağı :Hakkı yılmaz İşte Kuran