Halk Edebiyatı

[yolcu27]

Anadolu’da 13.yüzyıldan sonra yayılmaya baş*lamıştır. Kurucusu 12.yüzyılda Türkistan’da yaşa*yan Ahmet Yesevi’dir. Tasavvufun etkisiyle doğan Tekke edebiyatının amacı da tasavvuf düşüncesini insanlara benim*setmektir. Şairieri hecenin yanında aruzu, dörtlüğün yanın*da beyiti de kullanılmıştır. Arapça - Farsça sözcükler, Halk edebiyatının en çok bu bölümünde kullanmıştır. Bunların bir bölümü tasavvuf terimleridir. İlahi, sathiye, nutuk, devriye Tekke şiirinin başlı*ca nazım türleridir. Şimdi de “tasavvuf düşüncesi üzerinde kısaca duralım:

Tasavvuf:

Tasavvuf dinsel bir düşünce sistemidir. İslam dininin özgün bir yorumu olarak da değerlendirilebilir, islamiyeti yorumlarken islamiyet öncesinde oluşan Doğu ve Batı öğretileri de etkilidir.

Tasavvuf, Tanrı ve evrenin ne olduğuna, evrenin niçin yaratıldığına, insanın evren içindeki konumuna İlişkin yorumlar getirir. Tasavvufa göre evren Tanrısal güzelliğin bir yansımasıdır. Tanrının en belirgin görüntüsü insan*dır.

Temel gerçek, iyilik ve güzelliktir. Gerçek insan güzelliğe, iyiliğe, dolayısıyla da Allaha'a yönelen insandır. Tekke edebiyatında dünyanın gericiliği, nefsin kötülüğü, Allah ve insan sevgisi; Hazret-i Ali’ye duyulan sevgi, Hazret-İ Muhammet’e bağlılık gibi temel konular işlenmiştir.

Tekke edebiyatının başlıca sanatçıları şunlardır:
Yunus Emre, Hacı Bayram Veli, Kaygusuz Ab*dal, Pir Sultan Abdal, Eşrefoğlu Rumi

ALINTI