Yaptığım araştırmalara ve gerek gözümle gerekse programla yaptığım gözlemlere dayanarak söyleyebilirim ki aslında imsak, gündoğumu, günbatımı saatleri şimdiki Diyanet'in saatleriyle yaklaşık olarak aynı. Fecr imsakla gündoğumu arasındaki vakit, yani aydınlanmanın başlanmasından güneşin doğuşuna dek geçen süre. Aydınlanma şu sıralar yaklaşık 4 gibi başlıyor(Ankara'da), Güneş ise yaklaşık 5:45 gibi doğuyor. Bu süre içerisindeki aydınlanma birdenbire olmuyor, kademeli oluyor. Allah ayette aydınlığı karanlıktan seçebildiğimiz vakite kadar yiyip içmemizi söylemiş. Ordaki koşullar farklılık gösterebilir, özellikle yüksek binalar ve gece aydınlatmaları, fecrin aydınlığının fark edilmesini zorlaştırmış, 50-60 dk geciktirmiş olabilir. Deniz kenarında ışıksız ortamlarda yaptığım gözlemlere dayanarak bu sürenin 10-20 dk.ya kadar düşebileceğini de söyleyebilirim. Zaten Allah bu koşul farklılıklarına göre bunu söylemiş diye düşünüyorum. Bu ayetteki kastedileni anladığımdan beri, o ezan okudukları imsak vaktini fecrin başlangıcı olarak alıyorum, orucu tamamlama süresi olarak değil. Buradaki gözlemlerime göre yaklaşık yarım saat sonrasında aydınlığı seçebiliyorum.
Gece içinse, millet olarak genel kabulümüz saat 10-11 gecedir, 8-9 akşamdır tarzında bir şey olmuş. Bana göre bu en azından Kuran'daki leyl sözcüğünün anlamını yansıtmıyor. Leyl sözcüğünün günbatımından gündoğumuna dek geçen süre olduğunu düşünüyorum. Nehar sözcüğünün ise bugünkülerin imsak ezanını okudukları vakitten, yatsı ezanını okudukları vakite dek geçen süre olduğunu düşünüyorum.
Allah bilgimizi arttırsın.