29. April 2009, 08:35 AM | #1 |
Katılımcı Üye
Üyelik tarihi: Sep 2008
Bulunduğu yer: İstanbul
Mesajlar: 96
Tesekkür: 45
47 Mesajina 108 Tesekkür Aldi
Tecrübe Puanı: 17 |
Sözlü Kültür - Yazılı Kültür
SÖZLÜ KÜLTÜR
- Ritüelin bir parçasıdır, ondan kaynaklanır. - Önce sözlü kültür doğmuştur. - Doğaldır. - Sözlüdür. - Yazarı yoktur, anonimdir. - Metinsizdir. - Ağızdan ağıza aktarılır, sözlü ezbere dayalıdır. - Değişebilir, çeşitlenebilir, sürekli akış ve dolaşım halindedir. - Toplumsal belleğe dayalıdır. - İki eyleyeni vardır: İcracı ve dinleyici - İcracı ve dinleyici arasında canlı iletişim vardır. - Dinleyicinin duygusal olarak olayla ve kahramanla özdeşleşmesi (mimesis) esastır: hazzı yaratan budur. - Üreten yalnız değildir. - Eleştirme, yeniden okuma vs. gibi amaçlarla anlatının başına geri dönmek mümkün değildir. - Sese dayalıdır. - Beden dili devreye girer. - Bireyleri bireyleştiricidir; toplumsaldır. - Kişileri daha az içine kapalı, dış dünyayla ve topluma açık kılar. - Kalıplıdır. - Tekrar ve ritm esastır. - Somut duruma bağlıdır. - Çözümleme, irdeleme yoktur. YAZILI KÜLTÜR - Sözlü kültürden sonra doğmuştur. - Yapaydır; yazı bir teknolojidir. - Yazılıdır. - Belirli bir yazarı vardır. - Metne bağlıdır. - Yazı yoluyle aktarılır. - Okuru değişebilirse de metin değişmez. - Bireysel belleğe dayalıdır. - İki eyleyeni vardır: yazar ve okur. - Yazar ve okur arasında varsayılmış (kurgulanmış) bir iletişim vardır. - Özdeşleşme kırılır. - Üreten yalnızdır. - Anlatının istenen bölümüne istenilen sıktıkta ve yoğunlukta geri dönülebilir. - Göze dayalıdır. - Kişileri bireyleştiricidir; içseldir. - Kişiyi kendi iç dünyasına döndürür. - Kalıpları yoktur; daha çeşitli ve esnektir. - Soyuttur. - Çözümeleme ve irdeleme vardır. Alıntı: Gonca Gökalp Alpaslan (XIX. Yüzyıl Yazılı Anlatılarında Sözlü Kültür Etkileri, Kültür Bakanlığı Yayınları, 2002) |
Bookmarks |
Etiketler |
kültür, sözlü, sözlü yazılı kültür, yazılı |
|
|