Hangi gece el-kadir'in değil ki?

[pramid]

Hicrî 9 ncu yilin 1 Rebîulevveli Miladî 630'un 18 Hazirani idi.

kuranda mı geçiyor bu bilgi ?

yoksa atalarımızdan mı duydunuz?

[Hasan Akçay]

Merhaba pramid kardesim.

Bu bilgi Kuran'da gecmiyor; asla ama asla "atalar"imdan da ögrenmedim. Somut bilgidir. Kullandigim araclari belirttim. Onlari lütfen siz de kullanin. Göreceksiniz.

Su linkte "moon phases of 630" var: http://www.timeanddate.com/calendar/...l?year=630&n=0 Orada 630 yilina ait dolunay (full moon) tarihlerini göreceksiniz.

4 Jan (4 Ocak)
3 Feb (3 Subat)
4 Mar (4 Mart)
2 Apr (2 Nisan)
2 May (2 May)
31 May (31 Mayis)
30 Jun (30 Haziran)
...

30 Haziran 630. O yila ait "sicak dolunay"in göründügü tarih iste bu.

Simdi de Google'in arama penceresine "Tarih cevirme klavuzu" yazip tiklayin. Cikan sayfadaki tarih çevirme klavuzu basligini tiklayin. Önünüze bir klavuz cikacak. Onun gün bölümüne 30 yazin, ay bölümüne Haziran, yil bölümüne 630. "ÇEVİR"i tiklayin.

Sizin yerinize bir daha ben yapiyorum islemi. Sonuc:

18 Haziran 630
gün: 13
ay: Rebiulevvel
yil: 9

Tamam?

Bu, Rebiulevvel dolunayi. Zaten ayin 13'üdür; ordan da belli. Rebiulevvel hilali bundan 13 gün öncedir. 30 Hazirandan 13 gün önce. Emin olmak icin tarih çevirme klavuzunu kullanabilirsiniz; arti, "moon phases"e bakabilirsiniz.

"Moon phases 630"un full moon listesinde 30 Hazirani görmüstünüz. Sicak dolunayin tarihi. Onun solunda New moon listesi var. "16 Jun"u gördünüz mü? O, kamerin görüntü vermedigi tarihtir. Ilk hilal bundan 2 (iki) gün sonra görülecek. 16 + 2 = 18. Tarih cevirme klavuzunun gün bölümüne 18 yazin; ay ve yili daha önce yazmistiniz. "ÇEVİR"i tiklayin. Sonuc?

18 Haziran 630'un Hicrî karsiligi

gün: 1
ay: Rebiulevvel
yil: 9

Anlastik mi, efendim?

Sevgi ile,
Hasan Akcay

[Hasan Akçay]

Kevser Basar'in "Cahiliye dönemi Arap takviminde nesî baslikli" yüksek lisans tezinde verdigi iki bilgi ilginc (http://www.belgeler.com/blg/146f/cah...sdlamic-period).

(1)Araplar "Muharrem"e Saferuevvel derlerdi.
(2)Kamerî aylarin adlari hava sartlarina göredir.

Örnegin (http://en.wikipedia.org/wiki/Islamic_calendar#Months)

1.Saferuevvel: bombos (Rakiplere ait evlerin yagmalanip bosaltildigi ay)
2.Saferusâni : bombos (Rakiplere ait evlerin yagmalanip bosaltildigi ay)
3.Rebiulevvel : bahar 1
4.Rebîulâhir: bahar 2
5.Cemâziyelevvel: yarik arazi 1 (arazinin sicaktan catladigi ay)
6.Cemâziyelâhir: yarik arazi 2 (arazinin sicaktan catladigi ay)
7.Recep: saygi (hayvanlarin üredigi sicak dönemde av yasagina saygi)
8.Sa'ban: dagilma (Araplarin su aramak icin saga sola dagildiklari ay)
9.Ramazân: asiri sicak
10.Sevval: dik kuyruk (develer yavruladigi o ayda kuyrugunu dikiyor)
11.Zilkâde: oturma (savasmayip evde oturma vakti)
12.Zilhicce: Hac (hacca gidilen ay)

Kevser Basar'in verdigi baska bir bilgi: Hava sartlarini cagristiran bu anlamlara dayanan bazi kimselere göre kamerî aylar önceleri "vakten sabit"ti; sonradan "vakten oynak" hale getirildi.

Ne dersiniz?

Asil ilginc olan, Allah'in gökleri ve yeri yaratirken verdigi hüküm geregince (Tevbe 36) dolunaylar "vakten sabit"tir. Örnegin Sicak dolunay (Sehru Ramazân) 21 Hazirandan sonraki ilk dolunaydir. Hicrî yilin esas aldigi uyduruk "kamerî yil"in Ramazân'i gibi asla bir yil yaza, bir yil bahara, bir yil kisa denk gelmez. Adi üstünde asiri sicak aydir o.

Bir de "Muharrem" hakkinda ilginc bir tevafuk var; onu ayrica ele alayim, Allah isterse.

Sevgi ile,
Hasan Akcay

[Hasan Akçay]

Merhaba.

)1 Rebiulevvel=18 Haz......….1.O30 Haz 630
)1 Rabiussani=18 Tem…….....2.O29 Tem
)1 Cemaziyelevvel=16 Agu…..3.O28 Agu
)1 Cemaziyelahir=15 Eyl……...4.O27 Eyl

Söylendigine göre Mekke 630’da fethedildi. Eger bu dogruysa inananlar Mekke’ye 1 Temmuz 630 tarihinde sabahleyin girdiler. Kanit: Tevbe 2 ve 5.

Bu alintida söylentiye dayali tek bilgi 630'dur. O da Söylendigine göre denerek belirtilmis. Isteyenler Mekke'nin 630'da fethedildigine inanmayabilirler; kendilerine göre Mekke hangi miladî yilda fethedildi ise inananlar kente o yila ait sicak dolunayin sabahinda girmislerdir.

629 yilinda 12 Temmuz
628 yilinda 23 Haziran
627 yilinda 5 Temmuz
626 yilinda 15 Temmuz

Haram aylar ise her halde su sekildeydi:

1.Ramazân
2.Zilhicce
3.Zilkâde
4.Recep

Ilgili ayetlere göre
o yila ait olaylarin gelismesi bunu gösteriyor.
Anlatmaya calisacagim, Allah isterse.


630'DA NE OLDU? I

630'un 30 Haziraninda sicak dolunay dogdu (1). Tanidik bir dolunaydi cünkü 9 gün önce yaz dönencesiydi; yilin o en uzun gündüzünden sonraki ilk dolunay. Arti, öteki dolunaylardan daha parlak.

Arapcada RAMAZÂN asiri sicak anlamina gelir (2). O yüzden Araplar sicak günlerin o habercisini sicak dolunay diye anarlardi. Sevgiyle ve saygiyla. Cünkü ekmek paralarini kazanmak icin o gece sabaha kadar onun isiginda calisarak geleneksel Mekke panayirina götürecekleri ürünü hazir ederlerdi.

Evlerini yurtlarini geri almak üzere Mekke'yi kusatmis olan inanirlar o gece de sicak dolunaya sevgi ve saygiyla taniklik ettiler. Ertesi sabah on gün sürecek olan (3) oruca baslamalari gerekiyordu (4). Ama Allah'in elcisi, "Savas var!" dedi; oruca niyetlenmedi. Onlar elci ne yaparsa onu yapar, neyi birakirsa onu birakirlardi. Oruca niyetlenmediler.

Sabahleyin kente girdiler. Hic bir engelle karsilasmadan dogruca Mescidil Harâm'a yürüdüler. Ama orasi kelimenin tam anlamiyla ana baba günüydü. Geleneksel Mekke panayirinin o ilk günü herkes ordaydi.

Son derece disiplinli bir yürüyüs düzeninde Mescidil Harâm'a yaklasan inanirlari gören halk önce korkuya kapilip gerildi ama inanirlarin ellerini silahlarindan uzak tuttuklarini görünce rahatladilar. Iki yana acilip yol verdiler.

ائمة الكفر, küfrün ileri gelenleri (5) inananlari Mescidil Harâm'da bekliyordu. Onlari korumak üzere etraflarini cevirmis olan tepeden tirnaga silahli adamlarinin elleri tetikte.

__________________________________

1.Moon phases (http://www.timeanddate.com/calendar/...l?year=630&n=0)

2.Elmalili, Bakara 185 tefsîri (http://www.kuranikerim.com/telmalili/bakara2.htm)

3.Arapcanin eski sözlüklerinde, örnegin el-Vasit'te, MA'DÛDÂT iki elin parmaklari sayisinca demektir -مَعْدُودٌ عَلَى رُؤُوسِ الأَصَابِعِ. (http://free-minds.org/forum/index.ph...52417#msg52417)

4.Bakara 185: O dolunaya tanik olanlariniz onu oruclasin - فمن شهد منكم الشهر فليصمه .

5.Tevbe 12

[Hasan Akçay]

630'DA NE OLDU? II

O gün Mescidil Harâm alanindaki halk aslinda "hüccac"di yani geleneksel Mekke panayirinin pazarcilari ve alicilari. HAC, bir: ticarî anlamda bu idi (1); iki: dinî anlamda hac ibadeti.

Ticarî ve dinî haclar birlikte yapilirdi. Hem inananlarin hem müsriklerin isine geliyordu bu. Cünkü inananlar panayira gelmisken üzerlerine farz olan (2) hac ibadetini de yerine getiriyor; müsrikler ise ibadete gelenler ayni zamanda alis veris yaptiklari icin daha cok kazaniyorlardi.

Ne kadar cok gelen, o kadar cok kazanc. Onun icin müsrikler daha cok insan gelsin diye Mescidil Harâm'in bakimini yapar; hacilara bedava su dagitirlardi (3).

Mekke'ye giren inanirlar o gün ellerini silahlarina atmaktan cekindiler cünkü halkin icinde Medine'ye göcmeyip Mekke'de kalan inanirlar vardi. Bir müsrige hedef alip ok atsaniz yanlislikla bir inaniri vurabilirdiniz (4).

Inananlar Mescidil Harâm'a ulastilar. Küfürde ileri gidenler, yüzleri korkudan gerilmis ama yine de dik durmaya calisarak, inananlara selam verip "Evinize hos geldiniz!" dediler. "Size bir önerimiz var."

Nedir?
"Mekke'ye girdiniz; tamam. Ama biz de burdayiz. Ateskes anlasmasi yapalim."
Peki. Dört dolunay özgürsünüz (5).
"Yani dört haram ay?"
Evet (6). Cünkü haram aylarda (7) kurulan panayirlar inananlarin da ekmek teknesi.
"Tamam."
Ama bir sartla: Bu 4 ay esnasinda baska bir asiret inananlara saldirirsa onlara yardim etmeyeceksiniz (8).
"Kabul."
Yemin ediyor musunuz?
"Ediyoruz."
Biz de yemin ediyoruz.

Küfrün elebasilari ve onlari koruyan silahli adamlar oradan cekildiler. Inananlar "Allah'in evi"ne vardilar; ellerini ona sürüp özlem giderdiler. Anlasma yapildigi halka duyuruldu. Halkin yüzü güldü. Panayir devam etti.
____________________________

1.HICEC panayir anlamindaki HAC kelimesinin bir cogulu. Kasa 27'ye bakiniz. Orada Suayb nebi genc Musa'ya is öneriyor:

Sekiz panayir (semaniye hicec -ثماني حجج) bana calismana karsilik sana su iki kizimdan birini nikahlamak isterim.

Genc Musa, yasli Suayb'in koyunlarini güdecek; onlari kirpip yün alacak, sagip peynir ve yag yapacak ve bu ürünleri Medyen panayirina götürüp satacak. Panayir yilda 2 kez kuruluyorsa Musa dört yil hizmet edecek; 4 kez kuruluyorsa iki yil.

2.Âl-i Imrân 97, Hac 27, 28, 29.
3.Tevbe 19.
4.Fetih 24-25.
5.Tevbe 2.
6.Tevbe 5.

7.Prof Abdülaziz Bayindir videoya alinan bir konusmasinda (http://www.youtube.com/watch?v=KXxvFofVPgQ) haram aylara ve Mekke'nin geleneksel panayirlarina deginerek sunlari söylüyor: Haram aylar… Zilkâde, Zilhicce, Muharrem. Bunlar hac ayi. Bu üc ayda büyük panayirlar kurulur.

Bu aciklamada dogruyla yanlis ici ice:

Dogru: Haram aylarda panayirlar kurulur.
Yanlis: 3 ay.

Dogrusu, hac aylari 3'tür ama panayirlar dört haram ayin dördünde de kurulur. Sayin profesörü yaniltan, kamerî yilin icindeki haram aylarin onun andigi üc tanesi arka arkaya geldigi halde Recep'in alip basini giderek ayri bir vakitte yer almasi. Bunu Tevbe 2 ve 5 cürütüyor; arti, av yasagi da cürütür (Mâide 2, 95). Av yasagi arka arkaya gelen 4 aydir.

Sayin profesör bir de sunu söylüyor: Dünyanin her yerinden insanlar ürettikleri mallari getirip satarlar. Dolayisiyla yilin bütün mevsimlerini dolasmasi lazim ki her zaman suranin üreticileri getirmesin, öbür taraf da getirsin.

Kur'ân bunu da cürütüyor. Örnegin Kureys sûresi:

Kureys'i kis ve ilk bahar yolculuklarina bu evin Rabbi alistirdi. Kureys'in tapmasi gereken o Rabdir. Ac idiler, doyurdu onlari; korkuyorlardi, güvene kavusturdu.

Acik ve net. Kureys tacirleri kisin ve ilk baharda kervanlarla dis ülkelere gidip mal aliyorlar ve onlari Mekke panayirina getirip kârina satarak ekmek paralarini kazaniyorlar. Onlar kisin ve ilk baharda Mekke'de yoklar. O mevsimlerde nasil panayir kurabilirler?

8. Tevbe 4.

[Hasan Akçay]

630'DA NE OLDU? III

1 Temmuz 630’da inananlar Mekke’ye girmisti ama müsrik yöneticiler bunu fetih olarak algilamadilar. Kenti yönetenler gûya hâlâ onlardi. Inananlar evlerine dönmüstü, o kadar.

Allah’in elcisi bu balonu söndürmekle ise basladi. Bir arkadasini Mekke’ye vali atadi. Vali bir arkadasini panayiri yönetmekle görevlendirdi.

Panayira disardan bir sürü insan geliyordu. Onlar icin "harâm alan"inda gölgelikler yapilmisti. Bir de isteyenlerin salât edebilmesi icin Kabe’yi cepe cevre dolanan gölgelikler vardi. Bunlar sürekli kullanildigi icin cabuk eskiyordu. Bir müsrik onlari yenileyip onariyordu. Yeni yönetici o isi Müslüman arkadaslarina Verdi (1).

Bir iki müsrik, Kabe’nin etrafini süpürüyor; bir iki müsrik, ellerinde zemzem testisi, halka su dagitiyordu. Insanlar su kapmak icin birbirini itip kakiyordu. Müslüman yönetici onlarin isini de Müslümanlara verdi ve sayilarini artirdi (2).

On gün bile gecmeden her sey düzene girdi; kente tam anlamiyla islam yani baris geldi. Allah’in dinine insanlar dalga dalga girmeye basladi. Bu kadarini elci dahi beklemiyordu. Rabbinden özür dileyip O’na yöneldi (3).

15-20 gün icinde,
küfrün önderleri dahil,
bütün Mekke’liler islama gecti.
Inananlar
kente tamamen egemen oldular.

Sicak dolunay böyle gecti.

Hac üc dolunayin her hangi birinde yapilabiliyordu. Yalnizca sicak dolunayda yapilamazdi cünkü o, oruc dolunayi idi. Onda hac yapilirsa hayvan bagislayamayan inanirlarin hac yerinde 3 gün ve eve dönünce 7 gün yani toplam 10 gün kefaret orucu tutmasina dair Allah’in hükmü (4) iptal olur cünkü inananlar o anda zaten oruc tutuyor.

Bir sonraki dolunay, ikinci haram dolunaydi; hac dolunaylarinin ilki.

Inananlarin kalbinde apayri bir yeri vardi o haccin. Cünkü cok uzun sure hac icin Allah’in evini tavaf etmelerine izin verilmemisti. Mescidil Harâm’a bile sokulmamislardi (5). Ama Yüce Allah’in sözü vardi (6). Hac trasi olup Hz Ibrahim'in kadim ev (7) denen mescidini baris ve güven icinde ziyaret ederek onun "tevhid"ci tavrini yâd edeceklerdi.

Bir gün. Mutlaka. Cünkü "sadakallahul azîm – Yüce Allah dogru söyler"di.

Yillarca kelle koltukta savasmis ve sonunda bileklerinin gücüyle elde etmislerdi haklarini. Allah’in sözü yerini bulmustu. Tarifsiz duygular icindeydiler

Onun icin onlarin gözünde الحج الاكبر - büyük hac idi o (Tevbe 2).

Hac hazirliklarini bi baska özenle yaptilar. Giysileri toz toprak icinde olanlar yudular; yirtik olanlar yamadilar. Gücü yetenler yoksullara bagislamak icin hayvan satin aldilar.

28 Temmuzda sabah salâtindan sonra, bazisi deve sirtinda ama cogu yaya, yola ciktilar.

______________________________________

1.Ortak kosanlar, inkarlarini kendileri bilip dururken, Allah’in secde yerlerini onaramazlar (Tevbe 17). Allah’in secde yerlerini… ahrete inananlar onarir (Tevbe 18).

2.Hacilara su dagitmak... ahrete inanip Allah icin savasmakla bir midir sizce? (Tevbe 19)

3.Nasr sûresi: Allah’in yardimi gelip ilerisi acildiginda, Allah’in dinine insanlarin dalga dalga girdigini sen gördügünde Rabbini övgüyle yücelt ve O'ndan özür dile. Yöneleni onaylar O.

4.Bakara 196.

5.Hac 25.

6.Fetih 27.

7.بالبيت العتيق - beytil atîk (Hac 29).

[Hasan Akçay]

630'DA NE OLDU? IV

O devrin ölcülerine gore cok kalabaliktilar. Medine’den, Mekke’den, cevre vahalardan on binlerce kisi. En önde Allah’in elcisi, en arkada yaslilar "Rabbunâ Allah - Bizim Rabbimiz Allah'dir! Allahu ehad – Allah bir!" diyerek yürüdüler (1).

Yalniz, Taif’ten cok az kisi vardi cünkü orda "Allah cok!" diyenler iktidardaydi (2).

Ögleden sonra bir ovaya ulastilar. Orda durduar. Ortalik cayir cayir yaniyordu. Tek agac yoktu. Günesten korunmak icin cadirlar kurdular. Su yoktu. Abdesti testilerindeki suyla aldilar.

Sanki dünya yasami degil ahret vardi orda. Kalabalik, insana mahseri düsündürüyordu.

"Naptim ben?" diye sordu herkes kendine. "Yalan söyledim. Baskasina ait seyleri izinsiz aldim. Ihtiyactan kivranana yardim etmedim. Gönül kirdim. Insanim ben. Bir sürü zaafa sahibim."

Yasak elmayi yiyen Adem’le esi gibi öz benliklerinin ayirdina vardilar. Gercegi bilmek insana güc veriyordu. Kendilerine güven geldi. Umutla doldular. Ellerini gökleri Yaratan’a uzatip "Ben buyum! Anadan dogma ben geldim!" diye bagirdilar.

Orasi Arafât ovasiydi.
Arafât = arif olus, uyanis (3).

Aksama dogru uyanislarinin en üst noktasina ulastilar. Gün batiminda oradan (Mes’aril Harâm) Dokunulmaz Bilinc’e aktilar.

Orda durdular. Ellerini kaldirip Allah’a sükür ettiler. Ondan once sapmis durumdayken kendilerine uyanma imkani verdigi icin (4).

Aksam salâtini Mes'aril Harâm'da kildilar. Uyudular, dinlendiler. Sabah salâtini da orda kildilar. Sonra Mekke’ye dönüs basladi.

Kente girmeden önce son bir kez daha durdular. Hayvanlari olanlar onlari kessin diye. Kestiler ve etini yoksullara ayirdilar; kendileri de herkesle birlikte yer sofralarina oturup yediler (5).

Sonra tras oldular.
"Ben odakli olmayi birakip Allah’i kâle almanin geregini yaptim," demekti bu;
islem tamam.

Kucaklasip birbirlerinin haccini kutladilar. Evlerine ya da kaldiklari yerlere dagildilar.

Haccin son bir etkinligi kalmisti:
Kabe’yi dolana dolana Ibrahim nebiyi yâd etmek.
Onu herkes kendi basina yapti.

Kabe Ibrahim nebi ve oglu Ismail tarafindan insa edilen mesciddi. Islamin ilk secde yeri. Ibrahim nebinin, icinde durup imamlik ettigi mihraba sonradan makâmu ibrahim dendi. Simdikinin aksine, mihrab elbet Kabe'nin icindeydi (Âl-i Imrân 97): في ه …مقام ابراهيم.

Kapisi herkese acikti. Isteyenler, eger yer varsa, icerde salât ederdi. Ama cok kücüktü. Ibrahim nebinin zamaninda da salât önceleri icerde kilindigi halde sonralari, simdi cuma salâtlarinda oldugu gibi, cemaat disariya tasti. Mescidil Harâm böyle olustu.

Aslinda avlu-mesciddir Mescidil Harâm. O yüzden tavansizdir.
_______________________

1.Onlar sirf "ربنا الله – Rabbuna Allah!" dedikleri icin yurtlarindan atildilar (Hac 40). De ki "الله احد – Allahu ehad!" (Ihlas 1).

2.Inananlar onlarla daha sonra, Huneyn gününde, hesaplasti (Tevbe 25-26).

3.A’râf 56, Mâide 83.

4.Bakara 198:

Arafât’tan önce sapmislar arasindaydiniz.
Allah nasil sizi uyandirdiysa
Arafât’tan Mes’aril harâm’a aktiginizda
O’nu öyle anin.

5.Allah’in kendilerine rizik olarak verdigi hayvanlar üzerine "bilinen günler"de Allah’i ansinlar. Onlari yoksullar yesin; siz de yiyin (Hac 28).

Bilinen günler anlamindaki eyyâmen ma’lûmât - ايام معلومات, haccin "iddeti"dir yani süresi. Dolunayda baslar; ceyrek ay karnini iceri cekip hilal halini alinca sona erer ve 10 gündür.

Ayetlerdeki 10 sayisinin hikmeti bu. O büyük hacca gidenler vakti yalnizca aya bakarak ögreniyorlardi. Onlarin duvar takvimi, radyosu, tvsi yoktu.